Τρίτη 20 Μαρτίου 2018

ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑΣ

ΕΙΚΟΝΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑΣ


Η εικόνα της ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑΣ βρίσκεται στο καθολικό της ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ και έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αλλά και μία εξαίρετη ιστορία που την κάνουν γνωστή σε όλο τον κόσμο. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι ότι η ΠΑΝΑΓΙΑ απεικονίζεται ολόσωμη. Ας δούμε όμως την ιστορία της εικόνας λίγο πιο αναλυτικά:

Καταρχήν η ιερά εικόνα της ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΕΡΟΝΤΙΣΣΑΣ είναι η σημαντικότερη εικόνα που διαθέτει η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ στο ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ. Η παράδοση θέλει η εικόνα να είναι δώρο του βυζαντινού αυτοκράτορα ΑΛΕΞΙΟΥ Α' του ΚΟΜΝΗΝΟΥ προς την μονή.
Η εικόνα είναι αντίγραφο της ψηφιδωτής εικόνας της ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΓΟΡΓΟΕΠΗΚΟΟΥ που βρισκόταν στην ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΩΡΟΣ της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ η οποία μάλιστα χτίστηκε από τον αυτοκράτορα ΑΛΕΞΙΟ Α' τον ΚΟΜΝΗΝΟ που έκανε και την δωρεά της αντίστοιχης εικόνας στο μοναστήρι του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ.
Η συγκεκριμένη εικόνα είναι η μοναδική φορητή εικόνα σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο που απεικονίζει την Παναγία ολόσωμη σε στάση δέησης. Οι διαστάσεις της είναι πολύ μεγάλες. Συγκεκριμένα έχει διαστάσεις 1,96 Χ 0,76 .

Η μορφή της ΠΑΝΑΓΙΑΣ είναι γλυκύτατη και γεμάτη έλεος δίνοντας στον προσκυνητή το μήνυμα της ελπίδας, της παρηγοριάς και της ευσπλαχνίας. 

Πιο συγκεκριμένα απεικονίζεται σε στάση δεξιόστροφης δέησης στον τύπο της Αγιοσορείτισσας.

Το πρώτο θαύμα της εικόνας έχει σχέση με το χτίσιμο της μονής και την επιλογή του συγκεκριμένου χώρου στον οποίο και χτίστηκε. Η εικόνα μεταφέρθηκε στο σημείο από τους κτήτορες όταν άρχιζαν να κατασκευάζουν την μονή.Oταν χτιζόταν το αρχικό κτήριο της μονής Παντοκράτορος  οι χτίστες δεν ξεκίνησαν να χτίζουν την μονή στο σημείο που βρίσκεται σήμερα αλλά 500 περίπου μέτρα μακριά από τα σημερινά κτίρια της Mονής. Ενώ οι εργάτες έχτιζαν, η εικόνα μαζί με τα εργαλεία των οικοδόμων εξαφανίζονταν το βράδυ και όταν τα αναζητούσαν το πρωί τα ανακάλυπταν στο σημείο που βρίσκεται σήμερα η Mονή. Τα μετέφεραν στο σημείο που είχαν ξεκινήσει τα έργα αλλά για τρία συνεχόμενα βράδυα εργαλεία και εικόνα μετακινούνταν στο σημερινό σημείο της μονής. Έτσι κατάλαβαν ότι το θέλημα της Παναγίας ήταν να κτιστεί το μοναστήρι σε αυτό το σημείο, που η ίδια είχε επιλέξει και στο οποίο έβρισκαν κάθε πρωί τα εργαλεία και την εικόνα της, και όπου τελικά οικοδομήθηκε η Mονή.

Γιατί όμως ονομάστηκε η εικόνα Γερόντισσα?

Tό προσωνύμιο Γερόντισσα δόθηκε στην εικόνα πολύ αργότερα, ύστερα από ένα θαύμα της Παναγίας. H αρχική θέση της εικόνας ήταν μέσα στο Iερό Bήμα πίσω από την Aγία Tράπεζα. Την εποχή που έγινε το θαύμα ηγούμενος στην μονή ήταν καλόγερος σε πολύ μεγάλη ηλικία. Ο ηγούμενος βρίσκονταν στις τελευταίες ώρες της ζωής του, και το γνώριζε μετά την Θεία Αποκάλυψη που του έγινε, και έτσι θέλησε να κοινωνήσει προτού επιστρέψει στον Δημιουργό. Γι' αυτό το λόγο παρακάλεσε τον εφημέριο που λειτουργούσε τη συγκεκριμένη ημέρα να συντομεύσει τη Θεία Λειτουργία, ώστε να προλάβει να κοινωνήσει. O ιερομόναχος όμως δεν υπάκουσε και συνέχισε να λειτουργεί με αργό ρυθμό. Η Παναγία βλέποντας ότι με τον ρυθμό που εξελισσόταν η θεία λειτουργία δεν θα προλάβαινε ο ηγούμενος να κοινωνήσει έκανε το θαύμα. Ξαφνικά ακούστηκε από την εικόνα η φωνή της Παναγίας, η οποία πρόσταζε τον ιερομόναχο να τελειώσει γρήγορα την Θεία Λειτουργία, ώστε να προλάβει να κοινωνήσει ο ηγούμενος. 'Eτσι και έγινε. Mόλις ο Γέροντας κοινώνησε, κοιμήθηκε και εξαιτίας του περιστατικού, η εικόνα απέκτησε την προσωνυμία "Γερόντισσα".

Μετά το θαύμα η εικόνα ανακαινίσθηκε και επενδύθηκε με ασημένιο κάλυμμα, υψηλής τέχνης. Μάλιστα η παράδοση λέει ότι το ζήτησε η ίδια η Θεοτόκος με έξοδα Kωνσταντινουπολίτισσας αρχόντισσας. Tό πιθάρι που απεικονίζεται επάνω στο κάλυμμα έγινε προς ανάμνηση θαύματος που έκανε η Παναγία το 17ο αιώνα.

Ποιό ήταν το θαύμα της Παναγίας τον 17ο αιώνα?
Eκείνη την εποχή το μοναστήρι δεν είχε καθόλου λάδι και, ενώ οι ανάγκες ήταν μεγάλες, οι ελλείψεις ήταν τεράστιες με αποτέλεσμα οι μοναχοί να εγκαταλείψουν τη Mονή. O ηγούμενος προσευχόταν στην εικόνα της Παναγίας της Γερόντισσας ελπίζοντας σε κάποιο θαύμα και βοήθεια από την Θεοτόκο. Mετά τις προσευχές του ηγούμενου, ένα πρωί οι μοναχοί βγαίνοντας από τα κελλιά τους είδαν να τρέχει το λάδι από την είσοδο της αποθήκης, όπου φυλάσσονταν τα άδεια πιθάρια. 'Oταν μπήκαν μέσα είδαν ένα από τα πιθάρια, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα, να έχει ξεχειλίσει από το λάδι. Mέ αυτό το λάδι, του οποίου η ροή συνεχιζόταν γέμισαν όλα τα άδεια πιθάρια της αποθήκης και μόνο τότε αυτό σταμάτησε να αναβλύζει.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι φωτογραφίες είναι κατεβασμένες από άλλες ιστοσελίδες. Κατά την επίσκεψη μας στην μονή Παντοκράτορος ζητήσαμε άδεια να φωτογραφίσουμε την εικόνα για την παρουσίαση, αλλά οι μοναχοί ευγενικά μου ζήτησαν εάν είναι δυνατό να βρούμε από κάποιες πηγές υπάρχουσες φωτογραφίες της εικόνας διότι αποφεύγουνε για λόγους σεβασμού προς την Παναγία την φωτογράφιση της εικόνας. Απόλυτα σεβαστή η παράκλισή τους, και μάλιστα μου έκανε μεγάλη εντύπωση ότι το μοναστήρι κατανοώντας την ανάγκη για φωτογράφιση έφτιαξε ακριβές αντίγραφο της εικόνας που το έχει σε άλλο χώρο όπου και υπάρχει η δυνατότητα φωτογράφησης.

Δευτέρα 19 Μαρτίου 2018

ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ


Η ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΣΧΟΛΗ ή ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ είναι μία σχολή που λειτουργεί ως εκκλησιαστικό λύκειο στην Αθωνική πρωτεύουσα, στις ΚΑΡΥΕΣ. Υπάγεται εκπαιδευτικά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας.

ΙΣΤΟΡΙΑ της ΑΘΩΝΙΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗΣ

Στο Άγιο Όρος με την επωνυμία «Αθωνιάδα Σχολή» λειτούργησαν κατά περιόδους διάφορες σχολές.
Στην Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας πρώτος ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης δημιουργεί σχολείο. Μέχρι και σήμερα οι μοναχοί ονομάζουν τον χώρο που γινόταν τότε τα μαθήματα «σχολείο». Οργανωμένο όμως σχολείο ιδρύεται τον 13ο αιώνα επί της δυναστείας των Παλαιολόγων στην περιοχή του κελλιού Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος με την επωνυμία «Ιβηριτική Θεολογική σχολή», η οποία και ήταν μία καθαρά Ελληνική σχολή. Τον 17ο οι ορθόδοξοι μοναχοί παρατηρούν προσπάθειες της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας να εισέλθουν στο ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ και να ιδρύσουν μοναστήρι και παράλληλα και σχολή. Τελικά με πολλές προσπάθειες και αγώνες οι μοναχοί ακυρώνουν τα σχέδια των ρωμαιοκαθολικών. Βλέποντας τον υπαρκτό κίνδυνο από την παπική εκκλησία το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ιδρύει το 1749 όταν πατριάρχης Κωνσταντινούπολης ήταν ο ΚΥΡΙΛΛΟΣ ο Ε’ την ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ με πρωτοβουλία από τους μοναχούς της μονής Βατοπεδίου. Στεγάστηκε αρχικά σε κτίριο της ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ. Βασικός σκοπός της ίδρυσής ήταν η διάδοση της ελληνικής παιδείας παρόλη την άσχημη οικονομική κατάσταση που βρίσκονταν οι μονές του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ την περίοδο εκείνη.
Πρώτος διευθυντής της Ακαδημίας ήταν ο ιεροδιάκονος Νέοφυτος Καυσοκαλυβίτης ο οποίος διευθύνει το σχολείο για 3 χρόνια. Μετά την παραίτηση του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1752, διορίζει διευθυντή τον Αρχιμανδρίτη του Παναγίου Τάφου Αγάπιο ο οποίος καθώς ερχόταν να αναλάβει τα καθήκοντα σφαγιάστηκε από τους Τούρκους στις 18 Αυγούστου 1752 στη Θέρμη έξω από την Θεσσαλονίκη. Τότε το πατριαρχείο αποφασίζει να διορίσει ως διευθυντή ίσως τον λαμπρότερο και σοφότερο άνθρωπο που πέρασε ποτέ από αυτή την θέση, τον διαφωτιστή κληρικό ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ. Ως καθηγητές της σχολής δίδαξαν λαμπρά ονόματα όπως ο ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΒΑΤΟΠΕΔΙΝΟΣ, ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΕΡΖΟΥΛΗΣ, ο ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ, ο ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ και ο μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ. Τα μαθήματα που αρχικά διδάσκονταν στην σχολή ήταν:
  • ΘΕΟΛΟΓΙΑ
  • ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
  • ΛΟΓΙΚΗ

Η Ακαδημία σύντομα απέκτησε ιδιαίτερη φήμη και προσέλκυσε μεγάλο αριθμό σπουδαστών.
Παράλληλα με τα σπουδαία ονόματα διδασκόντων, υπήρξαν και σπουδαία ονόματα που φοίτησαν στην σχολή ως μαθητές της.Μεταξύ αυτών ήταν οι:
  • ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
  • ΙΩΣΗΠΟΣ ΜΟΙΣΙΟΔΑΞ
  • ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΑΚΡΑΙΟΣ
  • ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΠΑΜΠΛΕΚΗΣ
  • ΓΑΒΡΙΗΛ ΚΑΛΩΝΑΣ
  • ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΡΙΟΣ
  • ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ


Μετά την παραίτηση του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΗ από διευθυντή της σχολής, η Αθωνιάδα σχολή περιήλθε σε παρακμή. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την διατήρηση σε λειτουργία την Σχολή. Αποστέλλει συνεχώς δασκάλους και διευθυντές και με εράνους συγκεντρώνει χρήματα για να το διατηρήσει.Σπουδαίοι διδάσκαλοι της προ της επαναστάσεως του 1821 περιόδου υπήρξαν ο ιεροδιάκονος Κυπριανός από την Κύπρο, ο οποίος μετέπειτα εκλέγεται Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο Νικόλαος Ζερζούλης, ο Αθανάσιος ο Πάριος, ο Ιωάννης Πέζαρος κ.α.
Τελικά το 1821 διέκοψε την λειτουργία της με τελευταίο διευθυντή της τον ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ ή ΦΙΛΙΠΠΟΥΠΟΛΙΤΗΣ που είχε διοριστεί ως διευθυντής το 1804.


ΔΕΥΤΕΡΗ – ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

Η σχολή επανιδρύθηκε το 1842 και για ένα αρχικό διάστημα λειτούργησε σε κτίριο που κτίστηκε το 1844 στις Καρυές με εράνους σε όλο τον κόσμο. Μεγάλοι ευεργέτες της εποχής εκείνης ήταν ο Ζώης Καπλάνης και ο Ευγένιος Βούλγαρης οι οποίοι με τις διαθήκες τους αφήνουν ένα σεβαστό ποσό για τη συντήρηση της Σχολής. Από το 1930 στεγάζεται στη ΙΕΡΑ ΣΚΗΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ (που σήμερα υπάγεται στην ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ) και βρίσκεται στα περίχωρα των ΚΑΡΥΩΝ σε υψόμετρο 400 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας σε μία περιοχή με παρθένα βλάστηση. Τότε ξεκινά μία νέα περίοδος για την Αθωνιάδα, όταν με απόφαση της Ι. Κοινότητας, μεταφέρεται στον εξωτερικό ξενώνα της Σκήτης του Αγ. Ανδρέα με διευθυντή τον Αρχιμανδρίτη Αθανάσιο Παντοκρατορινό, πτυχιούχο της Θεολογίας, μια φωτισμένη αγιορείτικη φυσιογνωμία με βαθειά γνώση των νομικών και με διοικητικά προσόντα. Όμως, παραμένει διευθυντής  μόνο για 1 έτος. Διάδοχος του είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Ιβηρίτης που και αυτός διευθύνει τη Σχολή για ένα έτος. Εκτός από τους σπουδαίους διευθυντές διδάσκουν ως εκπαιδευτικό προσωπικό και μεγάλοι άνδρες. Τέτοιοι είναι ο Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός, ο Δανιήλ Παντοκρατορινός, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Χρυσόστομος Λαυριώτης, ο Ιωάσαφ Λαυριώτης κ.α.
Λειτουργεί μέχρι σήμερα υπό τη σκέπη της Ιεράς Κοινότητος, με μία μόνο διακοπή λόγω του ελληνοϊταλικού πολέμου της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των ετών 1940 έως και το 1953. Στις 3 Οκτωβρίου του 1953 επαναλειτουργεί με διευθυντή της τον Αρχιμανδρίτη Ναθαναήλ Λαυριώτου τον μετέπειτα μητροπολίτη Κώου.
Τα τελευταία χρόνια, η Σχολή παρέχει δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή διαθέτει γυμνάσιο και λύκειο. Από το 2001 ως το 2008 η σχολή δεν έχει σχολάρχη και διευθύνεται χάριν στις φιλότιμες προσπάθειες αποφοίτων καθηγητών καθώς και άλλων αξιόλογων προσωπικοτήτων του εκπαιδευτικού χώρου. Σήμερα, νέος διευθυντής της σχολής είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιερόθεος Ζαχαρής (απόφοιτος της Αθωνιάδας) και καθηγητής Θεολογίας της Μέσης Εκπαίδευσης.

Οι μαθητές της είναι οικότροφοι αφού φιλοξενούνται δωρεάν από την σχολή και ζουν κοινοβιακά. Διατίθενται όλες οι απαραίτητες ευκολίες για την διαβίωση τους, όπως πλυντήρια, στεγνωτήρια, γήπεδα για αθλήματα, επιτραπέζια παιχνίδια, βιβλία από την σύγχρονη βιβλιοθήκη της, αίθουσα πληροφορικής κ.α. Διδάσκονται ό,τι και οι μαθητές των δημοσίων γυμνασίων και λυκείων αλλά και επιπλέον τα εξής μαθήματα:
  1. Εκκλησιαστική μουσική
  2. Αγιογραφία
  3. Λειτουργική
  4. Τελετουργική
  5. Αγιορείτικη Ιστορία
  6. Ερμηνεία Ευαγγελικών Περικοπών και Πατερικών Κειμένων
  7. Ηθική

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΘΩΝΙΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗΣ
  • Παρεκκλήσιο αφιερωμένο στους πέντε αγίους της Σχολής.
  • Αίθουσες διδασκαλίας
  • Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών
  • Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων
  • Αίθουσα Πληροφορικής
  • Γραφεία (Διευθυντή,Υποδιευθυντή και των Εκπαιδευτικών)
  • Βιβλιοθήκη (περιέχει περίπου πέντε χιλιάδες βιβλία, ηλεκτρονικούς υπολογιστές
  • προς χρήση από τους μελετητές κλπ.).
  • Αθλητικούς χώρους (γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ και βόλεϋ).
  • Αίθουσα ψυχαγωγίας
  • Κοιτώνες
  • Τράπεζα Αγιογραφημένη από τους μαθητές
  • Κουζίνα
  • Κοινόχρηστους χώρους (πλυντήριο, αποθήκες τροφίμων και εξοπλισμού)
  • Ιατρείο