Ιστοσελίδα που ασχολείται με την πεζοπορία και ταξίδια στην Αθωνική πολιτεία, με παρουσιάσεις περιοχών της Αθωνικής χερσονήσου και τέλος θέματα ιστορίας και εκκλησιαστικής οργάνωσης του Αγίου Όρους.
Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2018
Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2018
Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2018
ΜΟΛΔΑΒΙΑ, Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΩΡΑ
Τον Ιούνιο του 2018 περιπλανόμενοι στις βόρειες παρυφές του Άθωνα φτάσαμε στο ΙΕΡΟ ΚΕΛΛΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ. Εκεί μιλώντας στα αγγλικά με τους μοναχούς στην κλασσική ερώτηση "where are you from?" περιμέναμε την κλασσική απάντηση: ROMANIA, BULGARIA, SERBIA, RUSSIA. Κάναμε όμως λάθος γιατί μας απάντησαν MOLDAVIA. Προσωπικά την είχα ακουστά την χώρα αυτή αλλά δεν ήξερα στην κυριολεξία τίποτα άλλο για αυτή την χώρα. Έκπληκτος άκουσα ότι είναι ορθόδοξος ο πληθυσμός της και έτσι αποφασίσαμε να συγκεντρώσουμε πληροφορίες στο διαδίκτυο για αυτήν και να σας τις παρουσιάσουμε σε μία ξεχωριστή ανάρτηση.
Η σημαία της Μολδαβίας |
ΜΟΛΔΑΒΙΑ,
Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΕ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
Η Δημοκρατία της Μολδαβίας που στα
αγγλικά η επίσημα ονομασία της είναι Republica Moldova (Ρεπούμπλικα Μολντόβα))
ή απλούστερα Μολδαβία είναι
χώρα που βρίσκεται ανάμεσα στη Ρουμανία από τα δυτικά και την Ουκρανία από
τα ανατολικά. Τα σύνορά της με τη Ρουμανία οριοθετούνται από τα ποτάμια Προύθος και
Κάτω Δούναβης. Υπήρξε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης και πιο
συγκεκριμένα ξεχωριστή πολιτεία από το 1945 ως το 1991 με
το Μολδαβική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Ανακήρυξε την ανεξαρτησία της
στις 27 Αυγούστου του 1991. Η συνολική της έκταση είναι
33.843 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός της, σύμφωνα με
επίσημες εκτιμήσεις του 2017, είναι 3.550.900 κάτοικοι.
Το
μεγαλύτερο μέρος της Μολδαβικής επικράτειας ήταν μέρος της Ηγεμονίας της
Μολδαβίας επί Οθωμανικής κατοχής που κράτησε από τον 14ο αιώνα μέχρι το
1812, όταν παραχωρήθηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία από την Οθωμανική
Αυτοκρατορία (στην οποία η Μολδαβία ήταν υποτελές κράτος) και έγινε γνωστή
ως Βεσσαραβία.
Το
1856, η νότια Βεσσαραβία επιστράφηκε στη Μολδαβία, η οποία τρία χρόνια αργότερα
ενώθηκε με τη Βλαχία για να σχηματίσει τη Ρουμανία, αλλά η
Ρωσική κυριαρχία αποκαταστάθηκε σε ολόκληρη την περιοχή το 1878.
Κατά τη
διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης του 1917, η Βεσσαραβία έγινε για λίγο αυτόνομη
και στη συνέχεια εξελίχθηκε στην Λαϊκή Δημοκρατία της Μολδαβίας μέχρι την
ενσωμάτωση στη Ρουμανία το 1918 μετά από ψηφοφορία της Συνέλευσης.
Η
απόφαση αμφισβητήθηκε από τη Σοβιετική Ρωσία η οποία το 1924 επέτρεψε την
εγκαθίδρυση της Μολδαβικής Αυτόνομης Δημοκρατίας (ΜΑΣΣΔ) εντός της Ουκρανικής
ΣΣΔ σε μερικά εν μέρει κατοικημένα εδάφη από τους Μολδαβούς ανατολικά της
Δνείστερου.
Το
1940, ως αποτέλεσμα του Συμφώνου Μολότοφ-Ρίμπεντροπ μεταξύ της Σοβιετικής
Ένωσης και της Ναζιστικής Γερμανίας, η Ρουμανία αναγκάστηκε να
παραχωρήσει τη Βεσσαραβία στη Σοβιετική Ένωση, οδηγώντας στη δημιουργία της
Μολδαβικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (Μολδαβική ΣΣΔ), η οποία περιλάμβανε το
μεγαλύτερο μέρος της Βεσσαραβίας και των δυτικότερων περιοχών της πρώην ΜΑΣΣΔ.
Στις 27
Αυγούστου 1991, στο πλαίσιο της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης, η Μολδαβική ΣΣΔ
κήρυξε ανεξαρτησία και πήρε το όνομα Μολδαβία. Το σημερινό Σύνταγμα της
Μολδαβίας εγκρίθηκε το 1994. Η λωρίδα της μολδαβικής επικράτειας στην ανατολική
όχθη του ποταμού Δνείστερου βρίσκεται υπό τον έλεγχο της αποσχισθείσας και
μη αναγνωρισμένης διεθνώς κυβέρνησης της Υπερδνειστερίας από το 1990.
Λόγω
της μείωσης της βιομηχανικής και γεωργικής παραγωγής μετά τη διάλυση της
Σοβιετικής Ένωσης, ο τομέας των υπηρεσιών αυξήθηκε για να κυριαρχήσει στην
οικονομία της Μολδαβίας και σήμερα συνθέτει πάνω από το 60% του ΑΕΠ του έθνους.
Η οικονομία της είναι, με διαφορά, η φτωχότερη στην Ευρώπη σε κατά κεφαλήν
όρους. Επίσης η Μολδαβία είναι μακράν η χώρα στην Ευρώπη με τους
λιγότερους τουρίστες, με μόλις 11.000 καταγεγραμμένους επισκέπτες από το
εξωτερικό.
Η
Μολδαβία είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ο πρόεδρος είναι ο αρχηγός του κράτους
και ο πρωθυπουργός είναι ο αρχηγός της κυβέρνησης. Το κράτος της είναι μέλος
των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Παγκόσμιου
Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη
Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), του Οργανισμού για τη Δημοκρατία και την
Οικονομική Ανάπτυξη GUAM, της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών και του
Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας του Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) και φιλοδοξεί να
ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΒΙΚΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
Στα
δυτικά τα σύνορα της Μολδαβίας οριοθετούνται από τον ποταμό Προύθο που
ενώνεται με τον Δούναβη προτού χυθεί στη Μαύρη Θάλασσα. Στα
βορειοανατολικά, ο Δνείστερος είναι ο βασικός ποταμός διασχίζοντας τη χώρα από
βορρά προς νότο.
Η
χώρα δεν βρέχεται από θάλασσα, παρόλο που τα νότια σύνορά της φτάνουν πολύ
κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Το βόρειο μέρος της χώρας κυριαρχείται
από λόφους, που δεν ξεπερνούν όμως τα 430 μέτρα σε ύψος. Το υψηλότερο σημείο
της χώρας βρίσκεται στο Ντεάλουλ Μπαλανέστι (Dealul Bălăneşti).
Η
Μολδαβία έχει ήπιο ηπειρωτικό κλίμα, με θερμά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες.
Οι
κύριες πόλεις της χώρας είναι οι:
- Κισινάου (Chişinău),στο κέντρο της χώρας
- Τιράσπολ (Tiraspol), στην Υπερδνειστερία
- Μπέλτσι (Bălţi)
- Μπέντερ (Bender)
ΤΙ
ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΟ ΜΟΛΔΑΒΙΑ
Το
όνομα "Μολδαβία" προέρχεται από τον ποταμό Μολδάβα, η κοιλάδα
του οποίου χρησίμευε ως πολιτικό κέντρο κατά την ίδρυση του Πριγκιπάτου της
Μολδαβίας το 1359. Η προέλευση του ονόματος του ποταμού παραμένει ασαφής.
Σύμφωνα με έναν μύθο, ο πρίγκιπας Ντράγκος ονόμασε τον ποταμό μετά το κυνήγι
ενός ούρου. Μετά το κυνήγι, το εξαντλημένο κυνηγόσκυλο του πρίγκηπα, το
οποίο λεγόταν Μόλδας, πνίγηκε στο ποτάμι. Το όνομα του σκύλου που δόθηκε στον
ποταμό επεκτάθηκε στο Πριγκιπάτο.
Ορθόδοξο μοναστήρι στην Μολδαβία |
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ
Στην
αρχαιότητα η περιοχή της Μολδαβίας κατοικείται από τη φυλή των Δάκων. Την
εποχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, η Μολδαβία έχει γνωρίσει πολλούς
εισβολείς, μεταξύ των οποίων τους Ρως του Κιέβου και τους Μογγόλους.
Οι επιδρομές από Τατάρους συνεχίστηκαν και μετά την ίδρυση του πριγκιπάτου. Στον Μεσαίωνα το
μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Δημοκρατίας της Μολδαβίας αποτελούσε το πριγκιπάτο
της Μολδαβίας, που ιδρύθηκε το 1359. Το πριγκιπάτο έγινε υποτελές στην Οθωμανική
Αυτοκρατορία τον 16ο αιώνα. Με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, το 1812,
προσαρτήθηκε στη Ρωσία ως Βεσσαραβία. Το δυτικό μέρος της Μολδαβίας παρέμεινε
αυτόνομο πριγκιπάτο και ενώθηκε με τη Βλαχία για να δημιουργήσει το 1859 το Βασίλειο
της Ρουμανίας. Στα τέλη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1918, η
Βεσσαραβία κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία και ενώθηκε την ίδια χρονιά
με το Βασίλειο της Ρουμανίας. Με τη συμφωνία Μολότοφ-Ρίμπεντροπ μεταξύ
Σοβιετικής Ένωσης και Ναζιστικής Γερμανίας, οι Σοβιετικοί κατέλαβαν τη
Βεσσαραβία τον Ιούνιο του 1940, διώχτηκαν ξανά το 1941μέχρι τον
Αύγουστο του 1944, οπότε η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τα σοβιετικά
στρατεύματα. Η χώρα μετονομάστηκε σε Μολδαβική Σοβιετική Σοσιαλιστική
Δημοκρατία. Την περίοδο του Στάλιν αρκετοί Ρώσοι μεταφέρθηκαν
στη χώρα κυρίως σε αστικές περιοχές, ενώ πολλοί Ρουμάνοι εξορίστηκαν
στη Σιβηρία και το Καζακστάν.
Με την
κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον Αύγουστο του 1991, η
Μολδαβία κήρυξε την ανεξαρτησία της και έγινε μέρος της μετα-Σοβιετικής Κοινοπολιτείας
Ανεξάρτητων Κρατών. Το πρώτο διάστημα της ανεξαρτησίας αναπτύχθηκε κινητικότητα
για την επανένωση με τη Ρουμανία, αλλά το δημοψήφισμα που
διενεργήθηκε τον Μάρτιο του 1994 έδειξε πως η συντριπτική πλειονότητα
των ψηφοφόρων επιθυμούσαν τη συνέχιση της ανεξαρτησίας. Στις εκλογές του 2001 το
Κομμουνιστικό Κόμμα κέρδισε την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και διόρισε τον
κομμουνιστή πρόεδρο Βλαντιμίρ Βορόνιν. Στις εκλογές του 2005 ο
Βορόνιν ανανέωσε τη θητεία του μετά τη δεύτερη νίκη του κόμματός του. Κατά τη
διάρκεια των εκλογών αυτών η Ρωσία διεκδίκησε την παρουσία Ρώσων που θα
επέβλεπαν τη διενέργεια των εκλογών, αλλά η είσοδός τους στη χώρα δεν επετράπη.
Στην πραγματικότητα οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν κατά πολύ εξασθενήσει
και το έθνος της Μολδαβίας χωρίζεται ανάμεσα σε όσους θέλουν μεγαλύτερους
δεσμούς με τη Ρουμανία και αυτούς που επιθυμούν σύσφιγξη σχέσεων με τη Ρωσία.
ΠΟΛΙΤΙΚΟ
ΣΥΣΤΗΜΑ
Το
Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας αποτελείται από 101 έδρες και τα μέλη
του εκλέγονται από τον λαό κάθε τέσσερα χρόνια. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της
Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ο οποίος
είναι και ο Αρχηγός του Κράτους, εκλέγεται κάθε φορά μετά την πραγματοποίηση
των βουλευτικών εκλογών από τις πολιτικές δυνάμεις του νέου Κοινοβουλίου. Ο
Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ο οποίος σχηματίζει την Κυβέρνησή
του, διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και
όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ
Παρόλο
το ευνοϊκό της κλίμα και την καλή αγροτική γη που διαθέτει, η Μολδαβία δεν έχει
υδάτινα αποθέματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να εξαρτάται οικονομικά κυρίως από
την γεωργία, με την παραγωγή φρούτων, λαχανικών, κρασιού και καπνού.
Η
Μολδαβία πρέπει να εισάγει όλες τις προμήθειές της σε πετρέλαιο, κάρβουνο και φυσικό
αέριο, κυρίως από τη Ρωσία. Περικοπές στις ενεργειακές προμήθειες οδήγησαν
σε παραγωγική παρακμή μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Τα τελευταία χρόνια, μετά από συμφωνία με την Παγκόσμια Τράπεζα και
το ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), η Μολδαβία προχώρησε σε φιλελεύθερη
οικονομική πολιτική, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, απελευθέρωση των τιμών και
πολλές ιδιωτικοποιήσεις. Τελευταία γίνεται προσπάθεια από τη Μολδαβική κυβέρνηση
για τον περιορισμό των ιδιωτικών επιχειρήσεων και την κολλεκτιβοποίηση της γης.
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΟΛΔΑΒΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Εθνική
σύνθεση (με βάση την απογραφή του 2004):
- Μολδαβοί: 75,8 %
- Ουκρανοί: 8,4 %
- Ρώσοι: 5,8 %
- Γκαγκαούζοι (Γκαγκαουζία): 4,4 %
- Ρουμάνοι: 2,2 %
- Βούλγαροι: 1,9 %
- Άλλοι: 1,3 %
Θρησκείες
(2000):
- Ανατολικοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί : 98 %
- Εβραίοι: 1,5 %
- Βαπτιστές και άλλοι: 0,5 %
Σήμερα,
το 0,6 % του πληθυσμού είναι Μάρτυρες του Ιεχωβά, ενώ υπάρχει
και μια μικρή κοινότητα Μορμόνων της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των
Αγίων των Τελευταίων Ημερών με 355 μέλη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, πάνω από
600.000 Μολδαβοί είναι αυτή τη στιγμή εκτός της χώρας, προς αναζήτηση εργασίας
στο εξωτερικό, ενώ το ένα τρίτο εκ των εντός της χώρας δηλώνουν πως θα
έφευγαν, αν είχαν την ευκαιρία. Συνήθως εκτελούν χειρωνακτικές εργασίες σε
Ρουμανικές φάρμες ή σε Ρωσικές οικοδομές.
Ένα
σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το δουλεμπόριο χιλιάδων γυναικών. Υπολογίζεται πως
περισσότερες από 10.000 Μολδαβές γυναίκες είναι θύματα αυτού του απάνθρωπου
σύγχρονου δουλεμπορίου. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού,
σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν
71,5 χρόνια (67,6 χρόνια οι άνδρες και 75,3 οι γυναίκες).
ΤΙ
ΕΓΡΑΨΕ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΤΙΣ 8/1/2006 ΓΙΑ ΤΟ ΣΩΜΑΤΕΜΠΟΡΙΟ ΣΤΗΝ ΜΟΛΔΑΒΙΑ
Η
Μολδαβία, μια πάμπτωχη δημοκρατία της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και νυν
ανεξάρτητο κράτος σφηνωμένο μεταξύ Ουκρανίας και Ρουμανίας, είναι γνωστή για
τρία πράγματα: το ξεκίνημα από εκεί του Λεονίντ Μπρέζνιεφ -διετέλεσε κομματικός
γραμματέας- προς την κορυφή της σοβιετικής πυραμίδας, το υπέροχο κόκκινο κρασί
«Κρίκοβα» με το οποίο εύφραιναν παλαιότερα τις καρδιές τους οι τσάροι αλλά και
ο Στάλιν, και τις πανέμορφες γυναίκες - διασταύρωση ρωσικών και βαλκανικών
φυλών. Σ' αυτήν τη χώρα των τεσσάρων και κάτι εκατομμυρίων ανθρώπων, όπου
ανάμεσα στον Δνείπερο και τον Προύθο ποταμό συνωστίζονται αρμονικά περισσότεροι
από σαράντα λαοί (Μολδαβοί, Ουκρανοί, Ρώσοι, Γκαγκαούζοι κ.ά.), καταφθάνουν από
κάθε γωνιά του πλανήτη σωματέμποροι για να εξασφαλίσουν γυναίκες με στόχο την
εργασιακή και σεξουαλική εκμετάλλευση, αλλά και συμμορίες για την αρπαγή
παιδιών από τα οποία αφαιρούν όργανα για μεταμόσχευση. Η Μολδαβία κατατάσσεται
πρώτη στις προτιμήσεις των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων (trafficking) -με
δεύτερη την Ουκρανία- γιατί εκεί οι συνθήκες ανάπτυξης εμπορίου ανθρώπων είναι
ιδανικές. Η φτώχεια και η παντελής έλλειψη κάθε προοπτικής ωθούν τις νεαρές
Μολδαβές στα δίχτυα των κυκλωμάτων που χρησιμοποιούν συνήθως ως δόλωμα την
προσφορά εργασίας σε χώρες όπως η Τουρκία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ρουμανία, η
Ρωσία κ.ά., με μισθούς πολλαπλάσιους εκείνων της πατρίδας τους που δεν
ξεπερνούν τα 50 δολάρια το μήνα.
ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org
Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2018
Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΖΥΓΟ
Με αφορμή την τελείως ανόητη άποψη κάποιου συμβούλου
του ρώσου προέδρου περί ανεξαρτητοποίησης του Αγίου Όρους στα πρότυπα του
Βατικανού νομίζουμε ότι είναι επίκαιρο να θυμηθούμε την ιστορία της απελευθέρωσης
του Αγίου Όρους από τους Τούρκους αλλά και τον ρόλο που έπαιξαν οι «αδελφοί»
σλάβοι, και ποιο συγκεκριμένα για το πόσο χάρηκαν οι ρώσοι για την απελευθέρωση
του Αγίου Όρους αλλά και τις ενέργειες του Βουλγάρικου στρατού για το κομμάτι
του Αγίου Όρους που ανήκε στην Βουλγαρία (κατά την γελοία άποψη τους βέβαια)!!!!!
Είναι καλό να μην ξεχνάμε την ιστορία μας και να την θυμόμαστε, γιατί δυστυχώς
συνήθως επαναλαμβάνεται.
Το θωρηκτό ΑΒΕΡΩΦ |
Το πρωί της 2ας Νοεμβρίου 1912, ελάχιστες ημέρες μετά την
Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, από το λιμάνι του Μούδρου της Λήμνου,
αποπλέει Μοίρα του Ελληνικού Στόλου με επικεφαλής το θρυλικό Θωρηκτό «Γ.
Αβέρωφ», υπό τον Ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, και κατευθύνεται προς το Άγιο
Όρος.
Ο ναύαρχος Κουντουριώτης |
Το λιμάνι του Μούδρου από το οποίο ξεκίνησε ο Ελληνικός στόλος. |
Η
παρουσία των πολεμικών σκαφών στα ανοικτά της χερσονήσου του Άθω, γίνεται
αντιληπτή από τους μοναχούς των παραθαλάσσιων μοναστηριών και κελλιών και κάτω
από τις χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες εκατοντάδων καμπάνων τα πλοία πλησιάζουν τις
ακτές του Αγίου Όρους. Στις 11.30 οι
Μονές φέρονται σημαιοστολισμένες ενώ οι μοναχοί φωνάζουν από χαρά και
τυφεκιοβολούν. Το Θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» ανταποδίδει με 21 χαιρετιστήριες βολές.Το
Αντιτορπιλικό “Θύελλα” αγκυροβολεί στην Δάφνη, αποβιβάζει άγημα από 40 άνδρες
και ο εκπρόσωπος του Σουλτάνου, που έδρευε στον Πύργο του Πρωτάτου παραδίνει το
Άγιο Όρος στην Ελλάδα.
O επικεφαλής αξιωματικός του
αγήματος «εν ονόματι του Βασιλέως των Ελλήνων» επικυρώνει την αποβατική ενέργεια
και χαρακτηρίζει τον Καϊμακάμη, τους υπαλλήλους και τη μικρή τουρκική δύναμη
«ως αιχμαλώτους πολέμου άνευ πολεμικής τινός ενεργείας». Ταυτόχρονα στη Δάφνη
και στις Καρυές υψώνεται η Ελληνική Σημαία. Το «Γ. Αβέρωφ» με τα ανιχνευτικά
«Ιέραξ» και «Πάνθηρ» κατευθύνονται στον όρμο του Πρόβλακα, κοντά στα Νέα Ρόδα,
όπου αποβιβάζουν 200 άνδρες, οι οποίοι καταλαμβάνουν την διώρυγα του Ξέρξη.
Όλα
αυτά μαρτυρούν ένα κλίμα αισιοδοξίας και συγκινητικών στιγμών,
καθώς μετά από 488 χρόνια σκλαβιάς το Άγιο Όρος απελευθερώνεται. Από τη στιγμή
αυτή, στις 2 Νοεμβρίου 1912, μετά από 488 χρόνια υποδουλώσεως, ταπεινώσεων και
πολλών περιπετειών, το Άγιο Όρος απελευθερώνεται. Στις 18.00 τα πλοία αποπλέουν
για Λήμνο, εκτός του «Θύελλα» που σπεύδει προς Ικαρία. Την επόμενη ημέρα, στις
3 Νοεμβρίου, συνήλθαν σε συνεδρίαση οι αντιπρόσωποι όλων των Μονών, εκτός της
Ρωσικής, και υπεγράφη στον κώδικα των πρακτικών της συνεδρίας πράξη, δια της
οποίας διαπιστωνόταν η κατάλυση των τουρκικών αρχών.
Η επίσημη δε πράξη έγινε στις 5 Νοεμβρίου 1912. Στις 4 Νοεμβρίου 1912 η Ιερά Κοινότητα αποστέλλει ευχαριστήριο τηλεγράφημα για την απελευθέρωση του Αγίου Όρους στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος και απάντησε ως εξής:
«Ο Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου
Το λιμάνι της Δάφνης στην Αθωνική χερσόνησο. |
Η περιοχή των στενών της διώρυγας του Ξέρξη και των Νέων Ρόδων. |
Στο χάρτη τα στενά της διώρυγας του Ξέρξη. |
Η επίσημη δε πράξη έγινε στις 5 Νοεμβρίου 1912. Στις 4 Νοεμβρίου 1912 η Ιερά Κοινότητα αποστέλλει ευχαριστήριο τηλεγράφημα για την απελευθέρωση του Αγίου Όρους στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος και απάντησε ως εξής:
«Ο Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου
Εν
Αθήναις τη 25 Νοεμβρίου 1912
Πανοσιολογιώτατοι,
Μετά
βαθυτάτης συγκινήσεως, αποδεχόμενος τόν φιλόστοργον υμων ασπασμόν, ευχαριστώ από
μέσης καρδίας επί ταις τιμητικαις εκφράσεσι, δι’ ων μέ περιβάλλουσι αι υμέτεραι
Αγιότητες. Άντισυγχαίρων
δε επί ταις νίκαις, αιτινες θεία συνάρσει στέψασαι τά ελληνικά όπλα, απελύτρωσαν
καί τούς της Αθωνιάδος τόπους, επικαλούμαι τάς πρός τον Υψιστον υμετέρας
δεήσεις υπέρ της κατά τούς κοινούς πόθους περατώσεως του Ιερού αγώνος.
Η
πλειοψηφία των μοναχών, πλην των Ρώσων, πανηγυρίζει το τέλος της αλλόθρησκης
οθωμανικής κατοχής και κυρίως για την αυτονόητη προοπτική ενσωμάτωσης του Αγίου
Όρους στον Εθνικό Κορμό. Ωστόσο η de jure αναγνώριση της Ελληνικής κυριαρχίας
στον Άθω, που αρχικά επιχειρήθηκε να αποτραπεί από άλλα ορθόδοξα κράτη, έγινε
το 1919 με τη Συνθήκη του Νεϊγύ και οριστικά το 1920 με τη Συνθήκη των Σερβών.
Και
ενώ όλη η Ελλάδα πανηγύριζε την απελευθέρωση της Μακεδονίας και το Άγιο Όρος τη
δική του, φανερά πλέον και απροσχημάτιστα στην Ιερά Μονή Ζωγράφου «βρέθηκε»
εγκατεστημένος όχι ευκαταφρόνητος σε αριθμό και οπλισμό επίλεκτος για την
αποστολή, βουλγαρικός στρατός και η Μονή υπό βουλγαρική κυριαρχία και κατοχή. Οι
βούλγαροι επιδίωξαν μόνιμη εγκατάσταση στη Μονή Ζωγράφου και στο επίνειο αυτής.
Παράλληλα άρχισαν να διεκδικούν μέρος της Αγιορείτικης γης για το βουλγαρικό
κράτος. Ύψωσαν τη βουλγαρική σημαία στη μονή και παρέμειναν και όλο το χειμώνα
και την άνοιξη του 1913. Εν τω μεταξύ το απόσπασμα προχώρησε μέχρι τις Καρυές,
πρωτεύουσα του Όρους, αλλά εκεί η παρουσία Ελληνικών δυνάμεων συνετέλεσε στην
επιστροφή των Βουλγάρων στη μονή Ζωγράφου χωρίς να δημιουργηθούν επεισόδια. Το
ελληνικό κράτος όμως άρχισε να ανησυχεί και να λαμβάνει μέτρα προληπτικώς καθώς
οι σχέσεις Ελλήνων και Βουλγάρων οξύνθηκαν τόσο ώστε να επίκειται η κήρυξη
πολέμου μεταξύ τους, που άλλωστε συνέβη. Η δύναμη του Ελληνικού στρατού και της
Χωροφυλακής, που είχε εγκατασταθεί στο Άγιο Όρος ήταν μικρή. Έτσι
ύστερα από συνεννόηση του Έλληνα αστυνόμου με δύο κελιώτες μοναχούς, τους
Γέροντα Αβέρκιο και Ιωάννη Κομβολογά δημιουργήθηκε εθελοντικό σώμα στις Καρυές
από 100 περίπου Έλληνες κελλιώτες και άλλους εργαζόμενους σε διάφορες μονές. Μετά
την έναρξη του Β’ Βαλκανικού πολέμου και την άρνηση του βουλγαρικού στρατού να
παραδοθεί σε μονάδα του Ελληνικού στόλου, ομάδα κελλιωτών και λαϊκών με επί
κεφαλής τον αστυνόμο, πολιόρκησε την οχυρωμένη μονή Ζωγράφου και έριξε μερικές
εκφοβιστικές βολές. Η στενή πολιορκία και η πάροδος του χρόνου ανάγκασαν το
βουλγαρικό τμήμα να παραδοθεί στις 21 Ιουνίου και να μεταφερθεί αιχμάλωτο στον
Πειραιά. Εν τω μεταξύ είχε αναγγελθεί η νικηφόρος προέλαση και καταδίωξη του
βουλγαρικού στρατού από τον Ελληνικό στρατό στις μάχες Κιλκίς- Λαχανά. Κάτι
παρόμοιο είχε συμβεί και με την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον Ελληνικό
στρατό όπου οι Βούλγαροι εξεδιώχθησαν με μάχη. Οι Έλληνες δεν προέβησαν σε
καμιά ενέργεια κατά των Ζωγραφιτών μοναχών εφόσον είχαν αποχωρήσει και τα
στρατεύματα από εκεί.
ΠΗΓΕΣ:https://simeiakairwn.wordpress.com,
www.agiosdimitriossiatistas.gr
Στην
απελευθέρωση του Αγίου Όρους υπάρχει μία ιδιαίτερη ιστορία για τους Κρητικούς
μαχητές του Ελληνικού στρατού που ήθελαν να είναι εκείνη που θα έφταναν πρώτοι
στην αθωνική χερσόνησο.
Το
Άγιο Όρος απελευθερώθηκε στη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και συγκεκριμένα
τον Νοέμβριο του 1912. Στο σημείωμα αυτό θα αναφερθούμε σε κάποιες πτυχές,
αρκετά ενδιαφέρουσες πιστεύω, που αφορούν την απελευθέρωση του Άθωνα από τον
τουρκικό ζυγό, βασισμένοι κυρίως στο πόνημα του ιστορικού Α. Στιβακτάκη «Το
Άγιον Όρος και η Κρήτη».
Η
διαταγή για την κατάληψη του Αγίου Όρους απευθυνόταν στο Πρώτο Ανεξάρτητο Τάγμα
Κρητών-Τάγμα Κολοκοτρώνη- επικεφαλής του οποίου ήταν ο στρατηγός Ιωάννης Σ.
Αλεξάκης. Το Τάγμα αυτό είχε ως πεδίο επιχειρήσεων την περιοχή της Χαλκιδικής
και πήρε εντολή να κινηθή προς την Ιερισσό, την πύλη του Αγίου Όρους στην
ανατολική πλευρά της χερσονήσου του Άθω.
Αποστολή
των Κρητικών ήταν να αποτραπεί πιθανή προσπάθεια των βουλγαρικών στρατευμάτων
να καταλάβουν το Περιβόλι της Παναγίας με την πρόφαση ότι η Ι.Μ. Ζωγράφου
ανήκει στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας. Πράγματι η παρουσία ελληνικού
στρατού στην πόλη της Ιερισσού έπαιξε αποτρεπτικό ρόλο ακόμα και στη σκέψη των
Βουλγάρων να «ελευθερώσουν» πρώτοι τον Άθωνα από τους Τούρκους.
Για
την επίτευξη του δεύτερου στόχου ο λόχος των Κρητών ξεκίνησε την Κυριακή 4 Νοεμβρίου 1912 και στις
10, περίπου, η ώρα για να πραγματοποιήσει τη δεύτερη φάση του σχεδίου που ήταν
η απελευθέρωση του Όρους, χωρίς όμως να γνωρίζει ότι δύο μέρες πριν τμήματα του
ελληνικού στρατού και του ναυτικού κατέλαβαν τη μοναστική πολιτεία. Αφού,
λοιπόν, προχώρησαν και φτάσανε στον λεγόμενο Ισθμό του Ξέρξη, πληροφορήθηκαν
ότι το Όρος καταλήφθηκε ήδη από ελληνικές δυνάμεις και δίνονταν εντολή να μην
προχωρήσουν άλλο αφού δεν υπήρχε πλέον λόγος.
Η
μεταφορά της διαταγής στενοχώρησε τους Κρήτες, οι οποίοι εκείνες τις ημέρες
ζούσαν με την ελπίδα, την χαρά και το όραμα ότι αυτοί πρώτοι θα απελευθέρωναν
το Άγιον Όρος. Έτσι συγκεντρώθηκαν οι στρατιώτες ανά ομάδες και άρχισαν να
εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους.
Οι
ζωηρότεροι, κατά τη μαρτυρία του στρατηγού Αλεξάκη, έλεγαν: «Ίσαμε επαέ
ναρθούμε, στο κατώφλι του Αγίου Όρους, και να μην πάμε παραμέσα, να ίδωμεν έστω
μίαν Μονήν, ποιός Θεός το θέλει;». Μάλιστα στην αναφορά του Λόχου (6 Νοεμβρίου 1912)
παρουσιάστηκαν μερικοί στρατιώτες που ζητούσαν να μεταβούν στην Αθωνική πολιτεία,
αλλά ο λοχαγός τους εξήγησε ότι βάσει των διαταγών κάτι τέτοιο ήταν αδύνατον.
Πως
όμως εξηγείται η αγάπη των Κρητικών για το Άγιον Όρος; Πέρα από την αίγλη που
έχει σ’ όλη την Χριστιανοσύνη, οι Αγιορείτες πατέρες συχνά έφερναν στη Κρήτη
ιερά άμφια, θαυματουργές εικόνες, ιερά λείψανα κατά τη διάρκεια κυρίως των
συχνών και αιματηρών κρητικών επαναστάσεων εναντίον του τουρκικού ζυγού,
προκειμένου να ανυψώσουν το ηθικό των Κρητικών.
Επίσης
Αγιορείτες έφερναν το εργόχειρά τους για να τα πουλήσουν στο νησί. Ακόμη οι
στρατιώτες του λόχου είχαν ακούσει για την ζωή αγιασμένων μοναχών του Άθω, για
τα κειμήλια που φυλάσσει κάθε Μονή, για τις θαυματουργές εικόνες και για τα
άγια λείψανα, όπως επίσης ξέρανε και για το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της
περιοχής αυτής.
Έλληνες στρατιώτες και μοναχοί. |
ΠΗΓΗ:
Παναγιώτης Μελικίδης
Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2018
ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΣΧΟΛΗ
Η Αθωνιάδα
Ακαδημία ή Αθωνιάδα Σχολή είναι σχολή η οποία
λειτουργεί στις Καρυές του Αγίου Όρους.
ΑΘΩΝΙΑΔΑ
ΣΧΟΛΗ
Στο
Άγιο Όρος με την επωνυμία «Αθωνιάς Σχολή» λειτούργησαν κατά περιόδους διάφορες
σχολές. Στην Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας πρώτος ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης
δημιουργεί σχολείο. Μέχρι και σήμερα οι μοναχοί ονομάζουν τον χώρο που γινόταν
τότε τα μαθήματα «σχολείο». Οργανωμένη όμως σχολή, σύμφωνα με τις μαρτυρίες που
έχουμε, ιδρύεται κατά την εποχή της φιλολογικής και καλλιτεχνικής άνθησης στην
δυναστεία των Παλαιολόγων, τον 13ο αιώνα, στο Ιδρυτικό κελί Άγιος Ιωάννης ο
Θεολόγος με την επωνυμία «Ιβηριτική Θεολογική σχολή», η οποία αποτελεί καθαρά
Ελληνική σχολή. Το 17ο αι. παρατηρούμε έντονες προσπάθειες των
παπικών να εισέλθουν στο περιβολή της Παναγίας και να ιδρύσουν Σχολή και μονή. Η
ορθόδοξη Εκκλησία με αγωνία αμύνεται και με πολλές προσπάθειες απομακρύνει τον
κίνδυνο. Το 1749 οι Βατοπαιδινοί Πατέρες με τις φιλότιμες προσπάθειες του
Προηγουμένου «Μελετίου και την προτροπή του Πατριάρχου Κων/πόλεως Κυρίλλου του
Ε΄ (1748-1751,1752-1757), ο οποίος εκδίδει και το σχετικό Σιγγίλιο,
πρωτοστατούν στην ίδρυση σχολείου κοντά στην Ι.Μ.Βατοπαιδίου και το οποίο
ονομάζεται αργότερα από τον Ευγένιο Βούλγαρη «Αθωνιάς Εκκλησιαστική
Ακαδημία». Ιδρύθηκε αρχικά το 1749, επί Πατριαρχίας Κύριλλου Ε΄, και
στεγάστηκε σε κτίριο της Μονής Βατοπεδίου. Αν και τα οικονομικά των
μοναστηριών βρίσκονταν σε άθλια οικονομική κατάσταση την εποχή εκείνη, ιδρύθηκε
η Σχολή αυτή με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής παιδείας. Πρώτος Σχολάρχης
διορίζεται ο ιεροδιάκονος Νέοφυτος Καυσοκαλυβίτης ο οποίος σχολαρχεί
για 3 χρόνια. Μετά την παραίτηση του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1752,
διορίζει σχολάρχη τον Αρχιμανδρίτη του Παναγίου Τάφου Αγάπιο ο οποίος ερχόμενος
να αναλάβει τα καθήκοντα σφαγιάστηκε από τους Τούρκους στις 18 Αυγούστου 1752
στη Θέρμη έξω από την Θεσσαλονίκη. Η χορεία των Αγίων Μαρτύρων της Σχολής έχει
ανοίξει. Στην συνέχεια διορίζεται διευθυντής της Ακαδημίας ο διαφωτιστής κληρικός Ευγένιος
Βούλγαρης. Επί των ημερών του η Αθωνιάδα
ονομάζεται «Αθωνιάς Ακαδημία» τίτλο που φέρει ως σήμερα. Βλέπει μέρες ακμής,
προσελκύει πλήθος μαθητών και καθίσταται περίφημη όχι μόνο στον ορθόδοξο κόσμο
αλλά και πέραν αυτού. Πολλοί μαθητές προσέρχονται για να μαθητεύσουν σ’ αυτήν
και να ακούσουν τον μεγάλο αυτόν διδάσκαλο.
Μεταξύ αυτών ιδιαίτερη θέση κατέχουν ο Ισαπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άνθιμος ο Ολυμπιώτης, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Σέργιος Μακραίος, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Όσιος Αθανάσιος Πάριος, ο Δαμασκηνός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο Παΐσιος Καυσοκαλυβίτης, ο Ιωάννης Πέζαρος, ο Διονύσιος Πλαταμώνος. Επίσης διατελούν μαθητές ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης, ο Κτήτορας της Μονής του Μεγάλου Δένδρου στην Πάρο Όσιος Κύριλλος Παπαδόπουλος, ο πρώτος Σχολάρχης της θεολογικής Σχολής της Χάλκης Κωνσταντίνος Τυπάλδος (Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως) όπως επίσης και ο πρώτος Σχολάρχης της ιδρυθείσης από τον Καποδίστρια Ιερατικής Σχολής στον Πόρο, Προκόπιος Δενδρινός και ο καθηγητής της Βενέδικτος.
Μεταξύ αυτών ιδιαίτερη θέση κατέχουν ο Ισαπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άνθιμος ο Ολυμπιώτης, ο Ιώσηπος Μοισιόδακας, ο Σέργιος Μακραίος, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Όσιος Αθανάσιος Πάριος, ο Δαμασκηνός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ο Παΐσιος Καυσοκαλυβίτης, ο Ιωάννης Πέζαρος, ο Διονύσιος Πλαταμώνος. Επίσης διατελούν μαθητές ο Άγιος Αθανάσιος ο Κουλακιώτης, ο Κτήτορας της Μονής του Μεγάλου Δένδρου στην Πάρο Όσιος Κύριλλος Παπαδόπουλος, ο πρώτος Σχολάρχης της θεολογικής Σχολής της Χάλκης Κωνσταντίνος Τυπάλδος (Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως) όπως επίσης και ο πρώτος Σχολάρχης της ιδρυθείσης από τον Καποδίστρια Ιερατικής Σχολής στον Πόρο, Προκόπιος Δενδρινός και ο καθηγητής της Βενέδικτος.
Δίδαξαν
σε αυτήν λαμπρά ονόματα όπως ο Μελέτιος Βατοπεδινός, ο Νικόλαος
Ζερζούλης, ο Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, ο Νικόδημος ο Αγιορείτης και
ο μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κυπριανός. Στους μαθητές
διδάσκονταν θεολογία, φιλοσοφία και λογική. Η Ακαδημία
σύντομα απέκτησε ιδιαίτερη φήμη και προσέλκυσε μεγάλο αριθμό σπουδαστών. Μεταξύ
αυτών οι Κοσμάς ο Αιτωλός, Ιώσηπος Μοισιόδαξ, Χριστόφορος
Μακραίος, Χριστόδουλος Παμπλέκης, Γαβριήλ Καλωνάς, Αθανάσιος Πάριος και
ο Ρήγας Φεραίος.
Η
ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΑΘΩΝΙΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗΣ
Μετά
την παραίτηση του Βούλγαρη, η Αθωνιάδα Ακαδημία περιήλθε σε μαρασμό. Το
Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά την αποχώρηση του Ευγενίου καταβάλει μεγάλες
προσπάθειες για την διατήρηση και ανόρθωση της Σχολής. Αποστέλλει δασκάλους και
σχολάρχες και με εράνους και με ιδιαίτερη φροντίδα τη διατηρεί. Το 1771 καλεί
για Σχολάρχη τον απόφοιτο της Σχολής Αθανάσιο Πάριο. Θα ήταν μεγάλη παράλειψη
να μην αναφέρουμε ως μαθητή τον Εθνομάρτυρα και πρόδρομο της Ελληνικής
Επανάστασης, το Ρήγα Φεραίο (ο οποίος συνελήφθη στην Βιέννη και θανατώθηκε
στο Βελιγράδι, από τους τούρκους), η προσφορά του οποίου διαχρονικά
αναγνωρίζεται ως ανεκτίμητη, για την ιδέα της ορθόδοξης κοινοπολιτείας και την
συνένωση των Ορθοδόξων Λαών των Βαλκανίων. Την 1 η Ιουνίου 1801, έτος
Πατριάρχου Νεοφύτου Ζ΄ διορίζονται ως επίτροποι της Σχολής στο Άγ.
Όρος 1) ο πρώην Τρίκκης Αμβρόσιος, 2) ο μοναχός Χριστόφορος Προδρομίτης
(απόφοιτος της Σχολής) και 3) ο Άγ. Νικόδημος ο Αγιορείτης, ενώ στη Γαλλία
διορίζεται ο Αδαμάντιος Κοραής με σκοπό να βοηθήσει στην
αναδιοργάνωση της Σχολής η κρίση της οποίας αρχίζει να γίνεται αισθητή λόγω των
δυσκολιών της εποχής. Πολύ χρήσιμο είναι επίσης να αναφέρουμε ότι με απόφαση
του Οικουμενικού Πατριάρχη Νεοφύτου Ζ΄ διατελεί ειδικός για την Αθωνιάδα Πατριαρχικός
Έξαρχος ο εξόριστος τότε στο Άγ. Όρος Οικ. Πατριάρχης Εθνομάρτυρας
Γρηγόριος ο Ε?, ο οποίος και προσφέρει με τη σειρά του πολύτιμες υπηρεσίες.
Το 1821 διέκοψε
την λειτουργία της. Τελευταίος δάσκαλός της ήταν ο Αθανάσιος Φιλιππίδης ή
Φιλιππουπολίτης, που διορίστηκε στα 1804. Ο άλλοτε μαθητής του Ευγενίου
Βούλγαρη και γνωστός λόγιος Ιώσηπος Μοισιόδαξ, σχολάρχης στο Ιάσιο,
στα 1769 έγραφε:
«Μιά βολή όμματος θλιβερά επ΄εκείνη τη
πολυκροτουμένη Σχολή του Άθωνος, η συμφορά και η ερημία της οποίας, ώστε να
ομιλήσω τοιουτοτρόπως, έτι και νύν αχνίζει ενώπιον ημών. Που ο κλεινός Ευγένιος,
που η πολυπληθής χορεία των μαθητών, ήτις εν χαρά της Ελλάδος πάσης συνεκρότει
ένα Ελικώνα νέων Μουσών και μουσοτρόφων! Εφυγαδεύθη
εκείνος, εφυγαδεύθη αυτή. Βροντή νεμέσεως επέπεσε και εσκόρπισε
διδάσκοντας και διδασκομένους, και η οικοδομική εκείνη, υπέρ της οποίας ο
τοσούτος θρούς εν τη βασιλευούση και εν εν τη λοιπή Ελλάδι, κατήντησε οίμοι! η
κατοικία, η φωλέα των κοράκων».
Η
ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΝΙΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗΣ, «Η ΝΕΑ ΑΘΩΝΙΑΔΑ»
Η
σχολή επανιδρύθηκε το 1842 και για ένα διάστημα λειτούργησε σε κτίριο
που κτίστηκε το 1844 με εράνους στις Καρυές. Πιο συγκεκριμένα Το 1842
επαναλειτουργεί στις Καρυές. Με εράνους οικοδομείται το νέο κτήριο στις Καρυές
το 1844. Ο Ζώης Καπλάνης και ο Ευγένιος Βούλγαρης με τις διαθήκες τους αφήνουν
ένα σεβαστό ποσό για τη συντήρηση της Σχολής. Διδάσκουν σ’ αυτήν σπουδαίοι άνδρες όπως ο Βαρθολομαίος
Κουτλουμουσιανός, ο Δανιήλ Παντοκρατορινός, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο
Χρυσόστομος Λαυριώτης, ο Ιωάσαφ Λαυριώτης και άλλοι. Από το 1930 στεγάζεται
στη Βατοπαιδινή Σκήτη του Αγίου Ανδρέα σε υψόμετρο 400 μέτρα περίπου
μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον του Αγίου Όρους. Λειτουργεί μέχρι σήμερα υπό τη
σκέπη της Ιεράς Κοινότητος, με μία μόνο διακοπή λόγω του ελληνοϊταλικού
πολέμου, μεταξύ των ετών 1940 και 1953. Αρχικά το 1930 πρώτος
σχολάρχης διορίζεται ο Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Παντοκρατορινός, πτυχιούχο της
Θεολογίας, μια φωτισμένη αγιορείτικη φυσιογνωμία με βαθειά γνώση του
εκκλησιαστικού δικαίου και με πλούσια διοικητικά προσόντα. Όμως, σχολαρχεύει
μόνο για 1 έτος. Διάδοχος του είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Ιβηρίτης που και
αυτός διευθύνει τη Σχολή για 1 έτος. Επανέρχεται ο Αθανάσιος Παντοκρατορινός
και η Σχολή συνεχίζει το έργο της μέχρι την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου
το 1940. Στις 3 Οκτωβρίου του 1953 επαναλειτουργεί υπό τη διεύθυνση του
Αρχιμανδρίτη Ναθαναήλ Λαυριώτου του μετέπειτα μητροπολίτη Κώου. Ένεκα της
προαναφερθείσης εκλογής (από τον Ιούνιο του 1956 ήταν επίσκοπος Μιλητουπόλεως
και τον Ιούνιο του 1967 εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού
Πατριαρχείου Μητροπολίτης Κώου), η διεύθυνση της Σχολής ανατίθεται στο
θεοφιλέστατο επίσκοπο Ροδοστόλου Χρυσόστομο (απόφοιτο της Αθωνιάδας
καθώς και της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης). Ο Θεοφιλέστατος συνεχίζει ως το
1988 όπου και αναλαμβάνει ο Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Μικραγιαννανίτης
προσπαθώντας αόκνως για την εύρυθμη λειτουργία αυτής. Το 1997 παραιτείται και
αναλαμβάνει για ένα χρονικό διάστημα ο απόφοιτος και καθηγητής της Αθωνιάδας
(πτυχιούχος της Θεολογικής και Φιλοσοφικής Σχολής) π. Μελέτιος Σεβαστάκης. Εν
συνεχεία, νέος Σχολάρχης κατονομάζεται ο απόφοιτος και καθηγητής της Αθωνιάδας
Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Ρέππας ως το 2001, όπου και παραιτείται. Και είναι ο
τελευταίος που φέρει τον τίτλο Σχολάρχη, τίτλος που χορηγεί και ονομάζει τον
κληρικό Διευθυντή της Σχολής μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Από το 2001 ως το
2010 η σχολή δεν έχει σχολάρχη και διευθύνεται από σχολαρχεύοντες χάριν στις
φιλότιμες προσπάθειες αποφοίτων καθηγητών καθώς και άλλων αξιόλογων
προσωπικοτήτων του εκπαιδευτικού χώρου, μεταξύ αυτων ήταν και οι θεολόγοι κ.
Αντώνιος Ράλλης και Αχιλλέας Ζαλακώστας κ.α. Μετά από την διετή θητεία του
Σχολαρχεύοντος Αρχιμανδρίτη Ιερόθεου Ζαχαρή (απόφοιτου της Αθωνιάδας) καθηγητή
της μέσης γενικής εκπαίδευσης, Διευθυντής της Σχολής ανέλαβε ο πατήρ Δημήτριος
Καλόγερος (Διδάκτωρ Θεολογίας), καθηγητής της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης, ο
οποίος και παραιτήθηκε μετά από ένα έτος περίπου. Με την υπ. αρ.
42849/Α2/12-4-2012 απόφαση του Υπουργού Παιδείας κ. Μπαμπινιώτη Γεώργιου
καθηγητή Παν/μίου και τ. πρύτανη, μέχρι σήμερα από 23-4-2012 και για θητεία έως
31-7-2015, με την αποδοχή της Ιεράς Κοινότητας, ο νέος Διευθυντής της Αθωνιάδας
Εκκλησιαστικής Ακαδημίας είναι ο καθηγητής εκκλησιαστικής εκπαίδευσης κ.
Αλέξιος Παναγόπουλος (Διδάκτωρ Θεολογίας και Διδάκτωρ ν/πολ. επιστ.). Σύμφωνα
με την κανονιστική διάταξη περί της Αθωνιάδος, ο μόνος διευθυντής εκπροσωπεί
την Ακαδημία ενώπιον πάσης αρχής δημόσιας και μη και λαμβάνει γνώση για όλα τα
θέματα που αφορούν την Ακαδημία.
Τα
τελευταία χρόνια, η Σχολή παρέχει γυμνασιακή και λυκειακή εκπαίδευση. Οι
μαθητές της είναι οικότροφοι (παρέχονται δωρεάν από την σχολή η σίτιση και η
διαμονή) και ζουν κοινοβιακά. Διατίθενται όλες οι απαραίτητες ευκολίες για την
διαβίωση, όπως πλυντήρια, στεγνωτήρια, αθλοπαιδιές, επιτραπέζια παιχνίδια,
βιβλία από την σύγχρονη βιβλιοθήκη της, αίθουσα πληροφορικής με σύγχρονους ηλ.
υπολογιστές, εργαστήριο φυσικής-χημείας κ.α.
Διδάσκονται ό,τι και οι μαθητές των δημοσίων σχολείων και επιπλέον Εκκλησιαστική μουσική, Αγιογραφία, Λειτουργική, Τελετουργική, Αγιορείτικη Ιστορία, Ερμηνεία Ευαγγελικών Περικοπών και Πατερικών Κειμένων, Ηθική, και άλλα. Το Διδακτικό προσωπικό της Σχολής είναι υψηλού επιπέδου. Οι περισσότεροι είναι κάτοχοι 2-3 πτυχίων, μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων. Το ωρολόγιο πρόγραμμα της Σχολής ξεκινάει στις 6.45π.μ. με όρθρο (Θ. Λειτουργία κάθε Πέμπτη).
Διδάσκονται ό,τι και οι μαθητές των δημοσίων σχολείων και επιπλέον Εκκλησιαστική μουσική, Αγιογραφία, Λειτουργική, Τελετουργική, Αγιορείτικη Ιστορία, Ερμηνεία Ευαγγελικών Περικοπών και Πατερικών Κειμένων, Ηθική, και άλλα. Το Διδακτικό προσωπικό της Σχολής είναι υψηλού επιπέδου. Οι περισσότεροι είναι κάτοχοι 2-3 πτυχίων, μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων. Το ωρολόγιο πρόγραμμα της Σχολής ξεκινάει στις 6.45π.μ. με όρθρο (Θ. Λειτουργία κάθε Πέμπτη).
- Όρθρος 6.45πμ
- πρωινό: 7.45 π.μ.
- σχολικό πρόγραμμα 08.00-14.00.
- μεσημεριανή τράπεζα 14.00-14.30.
- ξεκούραση-μελέτη 14.30-16.00
- εσπερινός 16.00-16.30
- αθλοπαιδιές 16.30-18.00
- μελετητήριο 18.00-20.00
- δείπνο 20.00-20.30
- Απόδειπνο 20.30-20.50
- βραδινή προβολή κινηματογραφική λέσχη 21.00-22.30
- κατάκλιση-βραδινό σιωπητήριο 23.00
ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ
Γνωρίζετε
ότι ακόμη και οι εορτές είναι ταξινομημένες σε κατηγορίες ανάλογα με τα βασικά τους
χαρακτηριστικά? Μάλιστα για την εκκλησία αλλά και για την επιστήμη η σημασία τους
είναι πολύ μεγάλη και έτσι για την καλύτερη μελέτη τους είναι συγκεντρωμένες
στο εορτολόγιο. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά ότι συγκεντρώσαμε κυρίως από το
διαδίκτυο για τις εορτές .
Καταρχήν
τι ορίζουμε ως εορτή?
ΕΟΡΤΕΣ ονομάζονται
οι ημέρες εκείνες κατά τις
οποίες θυμόμαστε γεγονότα από τη ζωή του Κυρίου ή από
την Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Είναι επίσης οι ειδικές εκείνες ημέρες , που
είναι αφιερωμένες στη μνήμη των αγίων, των μαρτύρων και των αγγέλων.
ΟΡΘΟΔΟΞΟ
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ
Το Ορθόδοξο
εορτολόγιο δηλαδή το εορτολόγιο της Ορθόδοξης ανατολικής
εκκλησίας ορίζει τις εορτές και επετείους της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε
ετήσια βάση. Αυτές σχετίζονται με την ανάμνηση συμβάντων από διάφορα
θρησκευτικά γεγονότα που είναι τα εξής:
από
την επίγεια παρουσία του Ιησού Χριστού
περιγραφές
και πρόσωπα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη
γεγονότα
από τον βίο Αγίων, οσίων, μαρτύρων, νεομαρτύρων και γενικότερα προσώπων που προσκυνούνται
και τιμώνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία
Το
εορτολόγιο έχει κεντρική σημασία για την ζωή των πιστών της Ορθόδοξης Εκκλησίας
αφού καθορίζει μεταξύ των άλλων τις ετήσιες περιόδους νηστειών, αλλά και
τις επίσημες κρατικές αργίες θρησκευτικού περιεχομένου στα κράτη με επίσημη
θρησκεία την Ορθοδοξία. Οι Έλληνες εορτάζουν σύμφωνα με το εορτολόγιο
την ονομαστική τους εορτή, δηλαδή εορτάζουν το όνομά τους, καθώς
και τον άγιο από τον οποίο το πήραν.
Οι
εορτές της Ορθόδοξης ανατολικής εκκλησίας είναι δύο ειδών: σταθερές και κινητές.
Οι σταθερές εορτάζονται την ίδια ημερομηνία κάθε χρόνο, ενώ η ημερομηνία των
κινητών εορτών μεταβάλλεται από χρόνο σε χρόνο. Σταθερές εορτές είναι συνήθως
αυτές που σχετίζονται με την Παναγία και οι γιορτές των Αγίων, εκτός αν
βρίσκονται σε ημερομηνία κατά την διάρκεια της Σαρακοστής. Συνήθως οι κινητές
εορτές σχετίζονται με την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα, που και αυτή
είναι μεταβαλλόμενη από χρόνο σε χρόνο. Για παράδειγμα η εορτή του Αγίου
Γεωργίου πάντα γιορτάζεται μετά το Πάσχα αν τύχει και πέσει μέσα στην
Σαρακοστή.
Η
τάξη και οι απαραίτητες οδηγίες για όλες τις κινητές και ακίνητες εορτές του
έτους περιλαμβάνονται στο Τυπικό της Εκκλησίας. Οι εορτές και επέτειοι που
αναφέρονται σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία, εορτάζονται από τους Παλαιοημερολογίτες 13
μέρες αργότερα.
ΚΙΝΗΤΕΣ
ΕΟΡΤΕΣ
Η κινητή
εορτή θεωρείται μια εορτή η οποία δεν έχει κάποια σταθερή
συγκεκριμένη ημερομηνία, αλλά γιορτάζεται κάθε χρόνο σε διαφορετικές
ημέρες. Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου μία κινητή εορτή γιορτάζεται δύο ή
περισσότερες χρονιές την ίδια ημερομηνία λόγω σύμπτωσης.
Οι
λόγοι που κάποια γιορτή είναι κινητή και όχι σταθερή μπορούν να είναι:
Η γιορτή πρέπει πάντα να
γιορτάζεται συγκεκριμένη μέρα της εβδομάδας, όπως η Καθαρά Δευτέρα στον
χριστιανισμό και η Γιορτή της μητέρας που εορτάζεται πάντα την
δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.
Η ημερομηνία της γιορτής
διαφοροποιείται από κάποια γεγονότα, όπως για παράδειγμα με τη πανσέληνο που
καθορίζεται η εορτή του Πάσχα.
Κάποιες γνωστές κινητές εορτές
είναι:
- Τσικνοπέμπτη
- Καθαρά Δευτέρα
- Σάββατο του Λαζάρου
- Κυριακή των Βαΐων
- Μεγάλη Δευτέρα
- Μεγάλη Τρίτη
- Μεγάλη Τετάρτη
- Μεγάλη Πέμπτη
- Μεγάλη Παρασκευή
- Μεγάλο Σάββατο
- Κυριακή του Πάσχα
- Γιορτή της μητέρας
- Γιορτή του πατέρα
- Κυριακή της Πεντηκοστής
- Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΟΡΤΩΝ
- ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
- ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
Δεσποτικές εορτές είναι οι
εορτές που αναφέρονται
σε γεγονότα της ζωής του Κυρίου και στον Τίμιο Σταυρό (π.χ. Χριστούγεννα,
Πάσχα, Μεταμόρφωση, Υπαπαντή, Θεοφάνεια, Ύψωσις Τιμίου Σταυρού, Κυριακή της
Σταυροπροσκύνησης) .
Θεομητορικές εορτές είναι οι
εορτές που αναφέρονται
στο τιμημένο πρόσωπο της Παναγίας Μητέρας του Κυρίου μας (π.χ. Γέννηση της
Θεοτόκου, Εισόδια της Θεοτόκου, Ευαγγελισμός, Κοίμηση της Θεοτόκου)
Γιορτές των αγίων και μαρτύρων
είναι οι εορτές που αναφέρονται
στο πλήθος των πιστών που αγάπησαν με όλη τους την καρδιά το Χριστό, Τον υπηρέτησαν,
βάδισαν στα ίχνη Του και θυσιάστηκαν γι’ Αυτόν
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
- Κυριακή : Ανάσταση του Κυρίου
- Δευτέρα : Άγγελοι, Αρχάγγελοι, Επουράνιες Δυνάμεις
- Τρίτη : Τίμιος Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης
- Τετάρτη : Παναγία & Προδωσία του Χριστού από τον Ιούδα
- Πέμπτη : Άγιοι Απόστολοι & Άγιος Νικόλαος
- Παρασκευή : Σταυρικός θάνατος του Χριστού
- Σάββατο : Μάρτυρες & νεκροί
ΔΕΣΠΟΤΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
Γενικά με την ονομασία Δεσποτικές εορτές χαρακτηρίζονται
όλες οι χριστιανικές εορτές που είναι αφιερωμένες στην ανάμνηση και τον επίγειο
βίο του Ιησού Χριστού, σε αντιδιαστολή με τις Θεομητορικές εορτές που
είναι αφιερωμένες στην Παναγία.
Οι δεσποτικές εορτές διακρίνονται σε
δύο κατηγορίες τις "ακίνητες" και τις "κινητές
δεσποτικές εορτές" λαμβάνοντας τον χαρακτηρισμό αυτό από την σταθερή
κατ΄ έτος, ή όχι, ημερομηνία εορτής αυτών.
Έτσι στις ακίνητες περιλαμβάνονται
τα Χριστούγεννα, η Περιτομή του Ιησού, τα Θεοφάνεια, η Υπαπαντή,
η Μεταμόρφωση και η εορτή του Τιμίου Σταυρού.
Οι κινητές δεσποτικές έχουν ως
επίκεντρο την εορτή της Ανάστασης η οποία εορτάζεται κατ΄ έτος
σύμφωνα με τον καθορισμό της Α΄ Οικουμενκής Συνόδου της Νίκαιας,
την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας.
ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
Θεομητορικές εορτές ονομάζονται οι θρησκευτικές
χριστιανικές εορτές που έχουν καθιερωθεί με τις «Δεσποτικές εορτές» και ειδικά
για την Παναγία. Με αυτές τις εορτές τιμώνται γεγονότα του επίγειου βίου
της από τη γέννηση έως και την Κοίμησή της. Οι Θεομητορικές εορτές θεσπίστηκαν
σε διάφορες εποχές των πρώτων αιώνων. Από τα γεγονότα της επίγειας ζωής της
Θεοτόκου που εορτάζονται, μόνο η ο Ευαγγελισμός αναφέρεται στα ιερά ευαγγέλια.
Τα άλλα γεγονότα, γνωστά στους πρώτους Χριστιανούς καταγράφηκαν σε διάφορα
κείμενα που έστω και αν δεν περιλαμβάνονται στη Καινή Διαθήκη έχουν
ιδιαίτερη βαρύτητα ως αρχαία εκκλησιαστική παράδοση στη ζωντάνια της
θρησκευτικής συνείδησης.
Άλλες θεομητορικές εορτές που δεν περιλαμβάνονται όμως στις κύριες είναι της Ζωοδόχου Πηγής, της Αγίας Σκέπης και Ρόδου του Αμάραντου προς τιμή των οποίων φέρονται πολλοί ιεροί ναοί.
Οι Θεομητορικές εορτές κατά την Ορθόδοξη και Καθολική εκκλησία είναι:
Άλλες θεομητορικές εορτές που δεν περιλαμβάνονται όμως στις κύριες είναι της Ζωοδόχου Πηγής, της Αγίας Σκέπης και Ρόδου του Αμάραντου προς τιμή των οποίων φέρονται πολλοί ιεροί ναοί.
Οι Θεομητορικές εορτές κατά την Ορθόδοξη και Καθολική εκκλησία είναι:
ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΕΣ
ΕΟΡΤΕΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
- Η Υπαπαντή, συνδυασμένη Δεσποτική και Θεομητορική εορτή, που εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου (έναρξη εορτασμού μετά την απόδοση των Φώτων, στις 15 Ιανουαρίου, και απόδοση εορτής στις 9 Φεβρουαρίου)
- Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου που εορτάζεται στις 25 Μαρτίου
- Η Κοίμηση της Θεοτόκου, εορτάζεται στις 15 Αυγούστου
- Το Γενέσιο της Θεοτόκου, εορτάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου
- Τα Εισόδια της Θεοτόκου, εορτάζεται στις 21 Νοεμβρίου
- Η Σύναξη της Θεοτόκου, εορτάζεται στις 26 Δεκεμβρίου
- Η Σύλληψη της Θεοτόκου, που εορτάζεται στις 9 Δεκεμβρίου
ΘΕΟΜΗΤΟΡΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗΣ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
- Η Υπαπαντή, που εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου
- Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου που εορτάζεται στις 25 Μαρτίου
- Η Κοίμηση της Θεοτόκου, εορτάζεται στις 15 Αυγούστου
- Η Γέννηση της Θεοτόκου, εορτάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου
- Η Άμμωμος Σύλληψη, που εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου.
Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018
ΚΑΜΠΑΝΑ
Ποια
είναι η πιο συχνή ειδοποίηση που ακούμε στις ορθόδοξες χώρες για μία επικείμενη
τελετή που ξεκινά σε λίγα λεπτά? Και μάλιστα οι περισσότεροι από εμάς την
έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ που όταν την ακούμε απλά την αγνοούμε? Το χτύπημα της
καμπάνας από μία γειτονική εκκλησία……Ας δούμε κάποιες ιστορικές και τεχνικές
λεπτομέρειες για αυτήν που μπορέσαμε να συλλέξουμε από το INTERNET.
ΚΑΜΠΑΝΑ
Η καμπάνα είναι ένα μουσικό όργανο, και πιο συγκεκριμένα ανήκει στην κατηγορία των ιδιόφωνων άμεσης κρούσης που ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Στα ιδιόφωνα ανήκουν τα μουσικά όργανα η ηχοπαραγωγή των οποίων οφείλεται στην δόνηση του σώματος τους αυτού καθαυτού. Μάλιστα όταν η δόνηση όπως στις καμπάνες προκαλείται μέσω της άμεσης κρούσης αυτών , είτε με κάποιο άλλο αντικείμενο τότε ανήκουν στην υποκατηγορία της άμεσης κρούσης ιδιοφώνων. Από κατασκευαστικής πλευράς είναι μία μεταλλική θολωτή κατασκευή συνήθως από μπρούντζο η οποία όταν δονείται παράγει ήχο.
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΑΣ
Οι
πρώτες αναφορές για τις καμπάνες έρχονται από την Κίνα, όπου η χρήση της
καμπάνας είναι γνωστή πολύ πριν από το 1000 π.Χ. Στην Βίβλο στο
δεύτερο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης "Έξοδος" στο κεφάλαιο 28 υπάρχει
αναφορά για καμπάνα. Πιο συγκεκριμένα ο Μωυσής με εντολή του Θεού
κατασκευάζει για τον αρχιερέα Ααρών κατάλληλη στολή η οποία θα φέρει
καμπανάκια για να ιερουργήσει στην Σκηνή του Μαρτυρίου. Αναφορές
έχουμε επίσης από την αρχαία εποχή, από τους λαούς της Μεσογείου για
την εμφάνιση τεμαχίων μετάλλου τα οποία κρούονταν με μεταλλική ή ξύλινη ράβδο
στις διάφορες τελετές και συναθροίσεις με σκοπό την συγκέντρωση του λαού. Η
χρήση τους ήταν παρόμοια με αυτή του γνωστού μας σήμερα σήμαντρου. Η χρήση
των καμπανών για λειτουργική χρήση στην Δυτική Εκκλησία εισήχθη επί Πάπα
Ρώμης Σαβινιανού το 604 μ.Χ. Από τον Η΄αιώνα στο Βυζάντιο ήταν
σε χρήση στους Χριστιανικούς ναούς, μια χονδροειδής κατασκευή τύπου καμπάνας.
Οι χρονογράφοι του Βυζαντίου θεωρούν, ότι οι καμπάνες συγκαταλέγονται στα ιερά
σκεύη της Εκκλησίας από τον Θ΄ αιώνα, όταν ο Δούκας της Βενετίας Ούρσος
χάρισε στον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, δώδεκα μεγάλες καμπάνες σαν ανταπόδοση
τιμητικού αξιώματος που έλαβε για την κατατρόπωση των Αράβων στην Δαλματία.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ
ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΑΣ
Η
κύρια αποστολή της καμπάνας είναι η μεταφορά μηνύματος. Τοποθετημένες ψηλά στα
κωδωνοστάσια και στα παρατηρητήρια των φρουρίων για να ακούγεται ο ήχος τους σε
μεγαλύτερη απόσταση μεταφέρουν ανάλογα με τον παλμό τους, ειδοποιήσεις
κινδύνου, συγκέντρωσης, χαράς, λύπης κ.α. Διαδεδομένη υπήρξε η χρησιμοποίηση
της στους μεσαιωνικούς και μετέπειτα χρόνους στα ρολόγια των πόλεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ρολόι Μπιγκ Μπεν στο Λονδίνο.
Καμπάνες
συναντούμε στις πύλες των Ινδουιστικών και Βουδιστικών ναών
της Ασίας.
Η
ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΜΠΑΝΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
- Η χρήση δηλαδή το χτύπημα στην ορθόδοξη εκκλησίατων καμπανών γίνεται στις εξής περιπτώσεις:
- Έναρξη Εσπερινού, Όρθρου και Θείας Λειτουργίας.
- Έξοδος και επάνοδος Λιτανείας στο Ναό.
- Εκδήλωση πένθους της Εκκλησίας, όπως για Τα Άγια Πάθη ή θάνατο και κηδεία Ιεράρχου.
- Υποδοχή Επισκόπου.
- Αναγγελία θανάτου Ορθοδόξου Χριστιανού και άλλες Εκκλησιαστικές αιτίες.
- για αναγγελία κοσμικών και ταυτόχρονα εκκλησιαστικών γεγονότων, όπως νίκες του στρατού υπέρ πίστεως και πατρίδος. Τέτοιες κωδωνοκρουσίες έγιναν κατά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης την 26η Οκτωβρίου 1912 και κατά την κατάληψη της Κορυτσάς την 22 Νοεμβ. 1940.
- Καθαρώς κοσμικά γεγονότα, όπως σήμανση του μεσημεριού, εορτασμό πολιτικών γεγονότων, σύγκληση κοινοτικών αρχών
- για πυρκαγιά ή άλλες περιπτώσεις ανάγκης
- άλλες κοσμικές εκδηλώσεις που δεν απάδουν από τα Εκκλησιαστικά ήθη.
- Τον καθήκον κρούσης των καμπανών έχουν διάφορα πρόσωπα ανάλογα με τις Εκκλησιαστικές παραδόσεις.
ΕΙΔΗ
ΚΑΜΠΑΝΑΣ
- Καμπανίτσα χειρός: Εμφανίζεται κατά τον 12ο αιώνα στις πόλεις της Ευρώπης. Χρησιμοποιείτο από τους κήρυκες για την γνωστοποίηση διοικητικών θεμάτων καθώς και από τους περιφερόμενους ζητιάνους.
- Σωληνωτές καμπάνες (tubular bells): Εμφανίζονται περίπου τον 19ο αιώνα στον ευρωπαϊκό χώρο. Πρόκειται για διαμορφωμένους μεταλλικούς σωλήνες οι οποίοι μπορούν να παράγουν ήχο παρόμοιο της καμπάνας. Χρησιμοποιήθηκαν σαν καμπάνες ρολογιών και από τον 20ο αιώνα αποτελούν όργανο στην συμφωνική ορχήστρα.
ΠΟΤΕ
ΟΡΙΖΕΙ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΝΑ ΧΤΥΠΑ Η ΚΑΜΠΑΝΑ
Σε
χειρόγραφα Τυπικά βρίσκουμε οδηγίες για την κρούση των καμπανών ανάλογα με την
εορτή. Έτσι καθορίζεται εκτός των άλλων
και το «πότε δει σημαίνειν δια των κωδώνων», εις πόσας «στάσεις» και με πόσους
κώδωνες. Από τον κτύπο των καμπανώνμπορεί να καταλάβει ο πιστός το βαθμό σπουδαιότητας κάθε εορτής
και την ώρα ενάρξεως της ακολουθίας. Αυτό σήμερα μπορεί να μην φαντάζει
σπουδαίο αλλά σε παλαιότερες εποχές που τα ημερολόγια και τα ωρολόγια δεν ήταν
κτήμα του καθενός οι χτύποι της καμπάνας έπαιζαν πολύ σπουδαίο ρόλο.
Αυτό
γίνεται, κάπως όμως ακανόνιστα και αμελέτητα, και μέχρι σήμερα. Στα μοναστήρια
υπάρχουν αντιθέτως πολλών ειδών σήμαντρα και καμπάνες και ο τρόπος και ο χρόνος
της κρούσεώς των, είναι αρκετά πολύπλοκος και καθορίζεται ακριβώς από τα επί μέρους
τυπικά της κάθε μιας μονής, δεν υπάρχει δηλαδή ένας ενιαίος κανόνας.
Στους
ενοριακούς ναούς η καμπάνα κτυπά ακριβώς
πριν αρχίσει κάθε ακολουθία, για να
ειδοποιηθούν σχετικά οι πιστοί. Κτυπά δηλαδή πριν από τον εσπερινό, πριν από
τον όρθρο και πριν από τη θεία λειτουργία. Όταν μία ακολουθία επισυνάπτεται σε
μία άλλη, πάλι κτυπά η καμπάνα περί το τέλος της προηγουμένης. Για παράδειγμα στο
τέλος των ωρών για να αρχίσει ο εσπερινός με την Προηγιασμένη, στο τέλος των
μεγάλων ωρών για να αρχίσει η ακολουθία του εσπερινού και της λειτουργίας του
Μεγάλου Βασιλείου τις παραμονές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, ή του
μεγάλου εσπερινού της Μεγάλης Παρασκευής, στο τέλος της λειτουργίας για την
επικειμένη έναρξη της ακολουθίας της γονυκλισίας της Πεντηκοστής ή του μεγάλου
αγιασμού ή της δοξολογίας της εθνικής εορτής . Έτσι πληροφορούνται οι πιστοί
για την επικειμένη έναρξη της ακολουθίας και καλούνται να προσέλθουν σ’ αυτήν. Δυσκολία
παρουσιάζει μόνο το κτύπημα της καμπάνας κατά την ακολουθία του όρθρου, που
γίνεται συνδεδεμένος με την θεία λειτουργία. Καθώς θα πρέπει να κτυπά τρεις φορές η καμπάνα,
δηλαδή στην αρχή του όρθρου, στις καταβασίες και στην δοξολογία.
Εκτός
όμως από τον πρακτικό αυτόν σκοπό που είναι η πρόσκληση των πιστών, οι καμπάνες
κρούονται είτε για να εκδηλώσουν την χαρά της Εκκλησίας, είτε την λύπη της,
είτε για να συνοδεύσουν με τους χαρμοσύνους ή πενθίμους ήχους τις ιερές
λιτανείες. Στην περίπτωση της χαράς θα πρέπει να περιλάβουμε την χαρμόσυνο
κρούση ταυτόχρονα όλων των καμπανών κατά
την ακολουθία της αναστάσεως και ποιο συγκεκριμένα κατά την ψαλμωδία του
«Χριστός ανέστη», που πάλι όμως μπορεί να συνδεθή με την έναρξη της ακολουθίας
του όρθρου του Πάσχα. Στις περιπτώσεις της λύπης είναι η πένθιμη κρούση των καμπανών
κατά την Μεγάλη Παρασκευή και τις νεκρώσιμες ακολουθίες. Στην περίπτωση των λιτανειών
την κωδωνοκρουσία κατά την περιφορά των
εικόνων γύρω από τους ναούς ή του επιταφίου κατά την ακολουθία του όρθρου του
Μεγάλου Σαββάτου.
ΠΗΓΕΣ:
WIKIPEDIA/KAΜΠΑΝΑ
ΒΙΒΛΙΟ Μ.ΦΟΥΝΤΟΥΛΗ: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)