ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ

Η ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΣΧΟΛΗ ή ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ είναι μία σχολή που λειτουργεί ως εκκλησιαστικό λύκειο στην Αθωνική πρωτεύουσα, στις ΚΑΡΥΕΣ. Υπάγεται εκπαιδευτικά στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας.

ΙΣΤΟΡΙΑ της ΑΘΩΝΙΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗΣ

Στο Άγιο Όρος με την επωνυμία «Αθωνιάδα Σχολή» λειτούργησαν κατά περιόδους διάφορες σχολές.

Στην Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας πρώτος ο Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης δημιουργεί σχολείο. Μέχρι και σήμερα οι μοναχοί ονομάζουν τον χώρο που γινόταν τότε τα μαθήματα «σχολείο». Οργανωμένο όμως σχολείο ιδρύεται τον 13ο αιώνα επί της δυναστείας των Παλαιολόγων στην περιοχή του κελλιού Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος με την επωνυμία «Ιβηριτική Θεολογική σχολή», η οποία και ήταν μία καθαρά Ελληνική σχολή. Τον 17ο οι ορθόδοξοι μοναχοί παρατηρούν προσπάθειες της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας να εισέλθουν στο ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ και να ιδρύσουν μοναστήρι και παράλληλα και σχολή. Τελικά με πολλές προσπάθειες και αγώνες οι μοναχοί ακυρώνουν τα σχέδια των ρωμαιοκαθολικών. Βλέποντας τον υπαρκτό κίνδυνο από την παπική εκκλησία το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ιδρύει το 1749 όταν πατριάρχης Κωνσταντινούπολης ήταν ο ΚΥΡΙΛΛΟΣ ο Ε’ την ΑΘΩΝΙΑΔΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑ με πρωτοβουλία από τους μοναχούς της μονής Βατοπεδίου. Στεγάστηκε αρχικά σε κτίριο της ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ. Βασικός σκοπός της ίδρυσής ήταν η διάδοση της ελληνικής παιδείας παρόλη την άσχημη οικονομική κατάσταση που βρίσκονταν οι μονές του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ την περίοδο εκείνη.

Πρώτος διευθυντής της Ακαδημίας ήταν ο ιεροδιάκονος Νέοφυτος Καυσοκαλυβίτης ο οποίος διευθύνει το σχολείο για 3 χρόνια. Μετά την παραίτηση του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1752, διορίζει διευθυντή τον Αρχιμανδρίτη του Παναγίου Τάφου Αγάπιο ο οποίος καθώς ερχόταν να αναλάβει τα καθήκοντα σφαγιάστηκε από τους Τούρκους στις 18 Αυγούστου 1752 στη Θέρμη έξω από την Θεσσαλονίκη. Τότε το πατριαρχείο αποφασίζει να διορίσει ως διευθυντή ίσως τον λαμπρότερο και σοφότερο άνθρωπο που πέρασε ποτέ από αυτή την θέση, τον διαφωτιστή κληρικό ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ. Ως καθηγητές της σχολής δίδαξαν λαμπρά ονόματα όπως ο ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΒΑΤΟΠΕΔΙΝΟΣ, ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΕΡΖΟΥΛΗΣ, ο ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΤΗΣ, ο ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ και ο μετέπειτα Πατριάρχης Αλεξανδρείας ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ. Τα μαθήματα που αρχικά διδάσκονταν στην σχολή ήταν:

• ΘΕΟΛΟΓΙΑ
• ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
• ΛΟΓΙΚΗ

Η Ακαδημία σύντομα απέκτησε ιδιαίτερη φήμη και προσέλκυσε μεγάλο αριθμό σπουδαστών.

Παράλληλα με τα σπουδαία ονόματα διδασκόντων, υπήρξαν και σπουδαία ονόματα που φοίτησαν στην σχολή ως μαθητές της.Μεταξύ αυτών ήταν οι:

• ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
• ΙΩΣΗΠΟΣ ΜΟΙΣΙΟΔΑΞ
• ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΜΑΚΡΑΙΟΣ
• ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΠΑΜΠΛΕΚΗΣ
• ΓΑΒΡΙΗΛ ΚΑΛΩΝΑΣ
• ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΡΙΟΣ
• ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ

Μετά την παραίτηση του ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΗ από διευθυντή της σχολής, η Αθωνιάδα σχολή περιήλθε σε παρακμή. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την διατήρηση σε λειτουργία την Σχολή. Αποστέλλει συνεχώς δασκάλους και διευθυντές και με εράνους συγκεντρώνει χρήματα για να το διατηρήσει.Σπουδαίοι διδάσκαλοι της προ της επαναστάσεως του 1821 περιόδου υπήρξαν ο ιεροδιάκονος Κυπριανός από την Κύπρο, ο οποίος μετέπειτα εκλέγεται Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο Νικόλαος Ζερζούλης, ο Αθανάσιος ο Πάριος, ο Ιωάννης Πέζαρος κ.α.

Τελικά το 1821 διέκοψε την λειτουργία της με τελευταίο διευθυντή της τον ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ ή ΦΙΛΙΠΠΟΥΠΟΛΙΤΗΣ που είχε διοριστεί ως διευθυντής το 1804.

ΔΕΥΤΕΡΗ – ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

Η σχολή επανιδρύθηκε το 1842 και για ένα αρχικό διάστημα λειτούργησε σε κτίριο που κτίστηκε το 1844 στις Καρυές με εράνους σε όλο τον κόσμο. Μεγάλοι ευεργέτες της εποχής εκείνης ήταν ο Ζώης Καπλάνης και ο Ευγένιος Βούλγαρης οι οποίοι με τις διαθήκες τους αφήνουν ένα σεβαστό ποσό για τη συντήρηση της Σχολής. Από το 1930 στεγάζεται στη ΙΕΡΑ ΣΚΗΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ (που σήμερα υπάγεται στην ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ) και βρίσκεται στα περίχωρα των ΚΑΡΥΩΝ σε υψόμετρο 400 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας σε μία περιοχή με παρθένα βλάστηση. Τότε ξεκινά μία νέα περίοδος για την Αθωνιάδα, όταν με απόφαση της Ι. Κοινότητας, μεταφέρεται στον εξωτερικό ξενώνα της Σκήτης του Αγ. Ανδρέα με διευθυντή τον Αρχιμανδρίτη Αθανάσιο Παντοκρατορινό, πτυχιούχο της Θεολογίας, μια φωτισμένη αγιορείτικη φυσιογνωμία με βαθειά γνώση των νομικών και με διοικητικά προσόντα. Όμως, παραμένει διευθυντής  μόνο για 1 έτος. Διάδοχος του είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιωακείμ Ιβηρίτης που και αυτός διευθύνει τη Σχολή για ένα έτος. Εκτός από τους σπουδαίους διευθυντές διδάσκουν ως εκπαιδευτικό προσωπικό και μεγάλοι άνδρες. Τέτοιοι είναι ο Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός, ο Δανιήλ Παντοκρατορινός, ο Χριστόφορος Προδρομίτης, ο Χρυσόστομος Λαυριώτης, ο Ιωάσαφ Λαυριώτης κ.α.

Λειτουργεί μέχρι σήμερα υπό τη σκέπη της Ιεράς Κοινότητος, με μία μόνο διακοπή λόγω του ελληνοϊταλικού πολέμου της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των ετών 1940 έως και το 1953. Στις 3 Οκτωβρίου του 1953 επαναλειτουργεί με διευθυντή της τον Αρχιμανδρίτη Ναθαναήλ Λαυριώτου τον μετέπειτα μητροπολίτη Κώου.

Τα τελευταία χρόνια, η Σχολή παρέχει δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή διαθέτει γυμνάσιο και λύκειο. Από το 2001 ως το 2008 η σχολή δεν έχει σχολάρχη και διευθύνεται χάριν στις φιλότιμες προσπάθειες αποφοίτων καθηγητών καθώς και άλλων αξιόλογων προσωπικοτήτων του εκπαιδευτικού χώρου. Σήμερα, νέος διευθυντής της σχολής είναι ο Αρχιμανδρίτης Ιερόθεος Ζαχαρής (απόφοιτος της Αθωνιάδας) και καθηγητής Θεολογίας της Μέσης Εκπαίδευσης.

Οι μαθητές της είναι οικότροφοι αφού φιλοξενούνται δωρεάν από την σχολή και ζουν κοινοβιακά. Διατίθενται όλες οι απαραίτητες ευκολίες για την διαβίωση τους, όπως πλυντήρια, στεγνωτήρια, γήπεδα για αθλήματα, επιτραπέζια παιχνίδια, βιβλία από την σύγχρονη βιβλιοθήκη της, αίθουσα πληροφορικής κ.α. Διδάσκονται ό,τι και οι μαθητές των δημοσίων γυμνασίων και λυκείων αλλά και επιπλέον τα εξής μαθήματα:

1. Εκκλησιαστική μουσική
2. Αγιογραφία
3. Λειτουργική
4. Τελετουργική
5. Αγιορείτικη Ιστορία
6. Ερμηνεία Ευαγγελικών Περικοπών και Πατερικών Κειμένων
7. Ηθική

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΘΩΝΙΑΔΑΣ ΣΧΟΛΗΣ

• Παρεκκλήσιο αφιερωμένο στους πέντε αγίους της Σχολής.
• Αίθουσες διδασκαλίας
• Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών
• Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων
• Αίθουσα Πληροφορικής
• Γραφεία (Διευθυντή,Υποδιευθυντή και των Εκπαιδευτικών)
• Βιβλιοθήκη (περιέχει περίπου πέντε χιλιάδες βιβλία, ηλεκτρονικούς υπολογιστές
• προς χρήση από τους μελετητές κλπ.).
• Αθλητικούς χώρους (γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ και βόλεϋ).
• Αίθουσα ψυχαγωγίας
• Κοιτώνες
• Τράπεζα Αγιογραφημένη από τους μαθητές
• Κουζίνα
• Κοινόχρηστους χώρους (πλυντήριο, αποθήκες τροφίμων και εξοπλισμού)
• Ιατρείο