ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΩΡΑ, Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Όπως γνωρίζουμε οι περισσότεροι, η Αθωνική χερσόνησος έχει την δικιά της διαφορετική ώρα, που σημαίνει ότι η ώρα στην Ελλάδα είναι διαφορετική από την ώρα στο Άγιο Όρος.

Βέβαια κάποιοι θα μου πείτε ότι αυτό συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, ότι κάθε χώρα έχει την δικιά της ώρα….και η απάντηση είναι ότι κάθε χώρα δεν έχει την δικιά της ώρα, αλλά έχει την ώρα ανάλογα με το γεωγραφικό μήκος στο οποίο βρίσκεται. Έτσι για παράδειγμα η Ελλάδα, η Αίγυπτος κλπ έχουν την ίδια ώρα αφού βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό μήκος.

Τότε το ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ γιατί έχει διαφορετική ώρα από την υπόλοιπη Ελλάδα και μάλιστα με τόσο μεγάλη διαφορά?

Η απάντηση είναι γιατί ακολουθεί μία τελείως διαφορετική μέθοδο μέτρησης του χρόνου, ακολουθεί την βυζαντινή ώρα. Ας δούμε παρακάτω τι μπορέσαμε να συγκεντρώσουμε από το διαδίκτυο και από κάποια βιβλία που αναφέρονται σε αυτήν με ελάχιστες παραγράφους:

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΩΡΑ

Η βυζαντινή ώρα είναι μια παλιά μέθοδος μέτρησης του χρόνου που είναι τώρα πλέον σχεδόν εξαφανισμένη. Η αρχή μέτρησης της ώρα που ορίζει και την αρχή μίας μέρας, δηλαδή η ώρα 0:00:00 αρχίζει καθημερινά με το ηλιοβασίλεμα. Λόγω των εποχιακών διακυμάνσεων της διάρκειας μιας ημέρας (δηλαδή άλλη ώρα δύει ο ήλιος τον Ιούνιο και άλλη τον Δεκέμβριο), η ώρα μηδέν μπορεί να ποικίλει κατά αρκετές ώρες καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. 

Σήμερα εφαρμόζεται σε πολύ λίγα μέρη, τέτοια είναι τα ορθόδοξα μοναστήρια του Αγίου Όρους και στο μοναστήρι της Ιεράς Λαύρας του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου στη Δυτική Όχθη.

Δηλαδή τα μεσάνυχτα στην βυζαντινή ώρα είναι στην χρονική στιγμή που δύει ο ήλιος, πιο απλά στο δικό μας απόγευμα.

Επειδή πολλούς θα τους έχουμε μπερδέψει με την βυζαντινή ώρα του Αγίου Όρους ας την ξαναπεριγράψουμε λίγο πιο παραστατικά. Το σημαντικότερο στο μέτρημα του χρόνου είναι πότε ξεκινάει η αρχή της εικοσιτετράωρης μέρας, πότε δηλαδή είναι δώδεκα το βράδυ, δηλαδή μεσάνυχτα που είναι και η αρχή της επόμενης μέρας. Στην βυζαντινή ώρα τα ρολόγια πρέπει κατά τη δύση του ηλίου (όλες τις εποχές του έτους) οι λεπτοδείκτες να δείχνουν 12 τα μεσάνυχτα ακριβώς και από εκεί και πέρα αρχίζει να μετρά η 1η ώρα της νυκτός, η 2η ώρα της νυκτός κ.ο.κ.

Δηλαδή η ώρα στο βυζαντινό σύστημα χρόνου ρυθμίζεται με βάση στην δύση του Ηλίου.

Αυτό ακολουθούν τα 19 μοναστήρια του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ. Εδώ θα πείτε ότι «κάνεις λάθος τα μοναστήρια είναι είκοσι». Μην βιάζεστε, ακόμη και στην βυζαντινή ώρα των μοναστηριών του ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ υπάρχει εξαίρεση. Η εξαίρεση είναι η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ στην Αθωνική χερσόνησο που ακολουθεί διαφορετική μέθοδο μέτρησης του χρόνου. Πιο συγκεκριμένα η Μονή Ιβήρων ακολουθεί το χαλδαϊκό σύστημα χρόνου. Σε αυτό η ώρα  ρυθμίζεται με βάση την ανατολή του ηλίου (χαλδαϊκό σύστημα), οπότε και αρχίζει να μετρά η πρώτη ώρα της ημέρας την χρονική στιγμή που ανατέλλει ο ήλιος. Στα περισσότερα μοναστήρια η ρύθμιση της ώρας γίνεται κάθε Σαββάτο βράδυ και ισχύει όλη την επόμενη εβδομάδα.

Η μέρα γενικά στο ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ διαιρείται σε τρία οκτάωρα, που είναι αφιερωμένα το καθένα στην προσευχή, την εργασία και την ανάπαυση. Ας δούμε το ωρολόγιο πρόγραμμα των μοναχών με βάση την δικιά μας ώρα:

Ο Όρθρος στις μονές ξεκινά καθημερινά στις 2.30 π.μ. και η Λειτουργία ολοκληρώνεται περίπου στις 6.30 τα ξημερώματα.

Η τράπεζα (το μεσημεριανό γεύμα) προσφέρεται στις 10 π.μ.

Στις 3.30 μ.μ. ξεκινά ο Εσπερινός και αμέσως μετά ακολουθεί η βραδινή τράπεζα (το δείπνο).